Καβαλάρηδες από το Πουθενά – Ένα Υποβλητικό Ταξίδι στη Φιλοσοφία και την Επιστημονική Φαντασία

Του Γιώργου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη

Το μυθιστόρημα Καβαλάρηδες από το Πουθενά των Αλεξάντρ και Σεργκέι Αμπράμοφ είναι ένα από τα διαμάντια της σοβιετικής επιστημονικής φαντασίας. Συνδυάζοντας την επιστήμη με τη φιλοσοφία, οι Αμπράμοφ πλάθουν μια ιστορία γεμάτη μυστήριο, αλληγορία και υπαρξιακές ανησυχίες, που αντανακλούν τις πολιτικές και ιδεολογικές συγκρούσεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.

Η ιστορία ξεκινά με ένα παράξενο φαινόμενο στην Ανταρκτική: ρόδινα σύννεφα εμφανίζονται ξαφνικά, δημιουργώντας τέλειες απομιμήσεις ανθρώπινων κατασκευών και μορφών, οι οποίες εξαφανίζονται μυστηριωδώς μετά από λίγο. Ο κεντρικός ήρωας, ο κινηματογραφιστής Γιούρι Ανόχιν, παρακολουθεί και καταγράφει αυτά τα φαινόμενα, οδηγώντας την αφήγηση από το παγωμένο σκηνικό της Ανταρκτικής μέχρι τη Μόσχα και το Παρίσι. Οι καβαλάρηδες, ένα αινιγματικό σύμβολο που συνδέεται με τα φαινόμενα, ενσαρκώνουν έναν διαρκή διάλογο ανάμεσα στην ανθρώπινη περιέργεια και το άγνωστο.

Το βιβλίο δεν προσφέρει εύκολες απαντήσεις – το αντίθετο, μας καλεί να αναρωτηθούμε για τη θέση μας σε ένα σύμπαν που παραμένει ακατανόητο. Τα ρόδινα σύννεφα αντιπροσωπεύουν μια εξωγήινη μορφή ζωής, η οποία διαφεύγει των επιστημονικών μας ορισμών, προτρέποντας τους χαρακτήρες –και κατ’ επέκταση τον αναγνώστη– να αντιμετωπίσουν την αδυναμία τους να ελέγξουν το ανεξήγητο.

Η γραφή των Αμπράμοφ είναι εντυπωσιακή, ισορροπώντας ανάμεσα στην περιγραφική λεπτομέρεια και τη φιλοσοφική ενδοσκόπηση. Οι χαρακτήρες δεν είναι απλοί παρατηρητές αλλά ενεργοί συμμετέχοντες σε μια αφήγηση γεμάτη υπαρξιακές ερωτήσεις. Το φόντο της ιστορίας, από το ψυχρό τοπίο της Ανταρκτικής μέχρι τα αστικά κέντρα της Ευρώπης, λειτουργεί σχεδόν ως δεύτερος πρωταγωνιστής, αποτυπώνοντας την ένταση ανάμεσα στο φυσικό και το ανθρώπινο.

Το έργο, πέρα από την επιστημονική του διάσταση, αποτελεί μια μεταφορά για τις ιδεολογικές διαφορές και τις πολιτικές ισορροπίες της εποχής. Η σοβιετική αισιοδοξία για την πρόοδο της ανθρωπότητας και η πίστη στη δυνατότητα αρμονικής συνύπαρξης με το διαφορετικό βρίσκονται στον πυρήνα της αφήγησης.

Οι Καβαλάρηδες από το Πουθενά είναι ένα βιβλίο που σε προκαλεί να δεις πέρα από το προφανές και να στοχαστείς για το ανθρώπινο πεπρωμένο. Με την άριστη ισορροπία ανάμεσα στο φανταστικό και το φιλοσοφικό, οι Αμπράμοφ μας δίνουν ένα έργο διαχρονικής αξίας, που συνεχίζει να γοητεύει και να προβληματίζει.

 

Ο Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης είναι μεταπτυχιακός φοιτητής Φιλοσοφίας, μεταφραστής, βιβλιοκριτικός και υπεύθυνος της γραμματείας του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας ΙWPR.  Προσφάτως κυκλοφόρησε το πρώτο αφιέρωμά του πάνω στην Μπιτ Ποίηση από το περιοδικό των εκδόσεων Οδός Πανός, τεύχος 200.