Πέτρος Μαρτινίδης, «Η υψηλή τέχνη της απελπισίας.Γύρω από τον Ισοβίτη του Αρκά», εκδόσεις « Ύψιλον », 1992
Ήδη εδώ και 25 έτη το
φαινόμενο Αρκάς έχει κατακτήσει τους περισσότερους εν Ελλάδι (αλλά και στο
εξωτερικό) φίλους τωνcomics, αλλά (και αυτό είναι το εκπληκτικό) και
ανθρώπους που γενικά αν και δεν διαβάζουνcomics, ωστόσο έχουν διαπεράσει
τις σελίδες του Αρκά. Τι συμβαίνει όμως με τον Αρκά ; Είναι ένα απλόcomic; Μια απλή ιστοριούλα διανθισμένη με επιπολάζοντα αστειάκια, όπως για
παράδειγμα ο Ποπάυ ή ο Μίκυ Μάους. Και βέβαια όχι. Κάθε ιστορία του Αρκά
καταδεικνύει, σχολιάζει και «φιλοσοφεί» (ας το πω έτσι απλά) πάνω σε ένα
συγκεκριμένο ζήτημα. (Όλες δε οι ιστορίες μαζί συνθέτουν τον καμβά των
περισσότερων ανθρώπινων ψυχικών καταστάσεων και κοινωνιών.) Οι σχέσεις γονέων
και τέκνων, οι σχέσεις εξουσίας και εξουσιαζόμενου, ερωτικά και
συμπαρομαρτούντα ψυχικά προβλήματα και συμπλέγματα, καυτηριασμός της ανθρώπινης
ματαιοδοξίας, κριτική στον δυτικό (τουλάχιστον) πολιτισμό και μεταφυσικές
ανησυχίες διαπερνούν το φάσμα του έργου του Αρκά. Και όλα υπό το πρίσμα ενός
πηγαίου, διόλου ρηχού και σαφώς αναστοχαστικού χιούμορ.
Πρόσφατα κατηγορήθηκε ο
Αρκάς (με ανώνυμες και επώνυμες διαδικτυακές, κυρίως, επιθέσεις) ότι με τα
σχέδια του δεν κάνει άλλο από το να παίρνει σαφή πολιτική θέση καυτηριάζοντας
(ως και χλευάζοντας) την παρούσα (εν έτει 2015) κυβέρνηση. Ανακινήθηκε ξανά
(και ξανά και ες αεί) το ζήτημα της ελευθερίας του λόγου, τα όρια του μέχρι την
εξύβριση και συκοφάντηση και τα σχετικά (νομικά, ηθικά και άλλα) δορυφορικά
θέματα. Η άποψη μου θα είναι σαφής : είναι αναφαίρετο δικαίωμα (βασισμένο στο
δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης) του «χιουμορίστα σκιτσογράφου» Αρκά να
σχολιάζει δυσμενώς με το πενάκι του την κυβέρνηση, την όποια κυβέρνηση. Εξάλλου
τόσα χρόνια αυτό δεν έκαναν άλλοι διάσημοι σκιτσογράφοι (για παράδειγμα Κυρ,
Ορνεράκης, Χατζόπουλος, Στάθης) χωρίς ουδείς να ξεσηκωθεί ; Άραγε όταν (απλό
παράδειγμα) ο σκιτσογράφος Στάθης σχολίαζε δυσμενώς προηγούμενες κυβερνήσεις
γιατί οι τότε διαδικτυακοί πολέμιοι του Αρκά δεν ξεσηκώθηκαν ; Το παράπονο που
ένας ένθερμος αναγνώστης του Αρκά θα μπορούσε ίσως να διατυπώσει δεν είναι η
μονομερής έναντι μιας κυβέρνησης στάση, αλλά το γεγονός ότι με αυτά τα σκίτσα
έχανε ο Αρκάς την δύναμη που είχε να αγκαλιάζει ένα θέμα (και την προβληματική
του οπτική) ολόπλευρα δίχως μονοσήμαντες επισημάνσεις, ταλέντο που τον
καθιστά εν τέλει όχι μόνο σκιτσογράφο μα
και δημιουργό τέχνης (αν μην τι άλλο το “καθολικό” είναι στοίχημα στην τέχνη).
Κάπως έτσι τον παρουσιάζει και ο Πέτρος Μαρτινίδης, αυτός ο δαιμόνιος καθηγητής
Αρχιτεκτονικής του Α.Π.Θ., στην ευσύνοπτη, πλην επαρκέστατη και εμβριθή, μελέτη
του για τον Αρκά. Πρόκειται για μια μελέτη που πιάνει το φαινόμενο Αρκάς από
τις ρίζες του και το αναλύει ως τα ψηλότερα (και υψηλότερα) παρακλάδια του.
Αναλύει τις ιστορίες του Αρκά από την χιουμοριστική, την δομική και την
στοχαστική του πλευρά, κάνοντας παράλληλες αναφορές και σε άλλα comics, αλλά
και ζητήματα φιλοσοφίας και τέχνης. Όλοι γνωρίζουμε τον Αρκά από τα σχέδια του,
καιρός να τον γνωρίσετε (όσοι επιθυμείτε) και από αυτή την ευφυώς γραμμένη
μελέτη του Μαρτινίδη.