«I Vitelloni»
ο Φελίνι και οι (επαρχιακές) ηδονές
Η ταινία «Ι Vitelloni» του Φεντερίκο Φελίνι ξεκινά με την βράβευση της Σάντρα Ρουμπίνι με τον τίτλο της «Miss Γοργόνα» στα θερινά καλλιστεία μιας κάποιας ιταλικής παραλιακής πόλης. Μίας Σάντρα που βλέπει στα λέπια της εν λόγω γοργόνας την ελευθερία των πάσης φύσεως ιχθύων, και στα χέρια της, την δύναμη των πάσης φύσεως ανθρώπων να κολυμπήσουν προς την μεριά της.
Οι υπεράνθρωπες διαστάσεις της γοργόνας, αποδεικνύονται πάραυτα ψευδεπίγραφες μπροστά στην αποκάλυψη της εγκυμοσύνης της Σάντρα. Μιας εγκυμοσύνης που αφαιρεί τα όποια εναπομείναντα λέπια από την επικείμενη φυγή της Σάντρα για μια πόλη και μια ελευθερία. Και της ανοίγει διάπλατα το παράθυρο ενός ακούσιου γάμου με τον εφηβικό της εραστή.
Έναν εραστή ονόματι Φάουστο ο οποίος εισβάλλει στην ζωή της ως μονιμότητα, ως αναπόσπαστο μέλος μιας επαρχιακής αντροπαρέας και ως παθολογικός γυναικοκατακτητής.
Ξεκινώντας, λοιπόν, ο Φελίνι την ουσιαστική σκηνοθετική του καριέρα από μία αυτοβιογραφική ταινία για την δική του φυγή από το Ρίμινι και για εκείνη της Σάντρα και του Φάουστο που δεν μετουσιώθηκε ποτέ σε προσωπική απόδραση, συνυφαίνει τον αφηγηματικό ιστό μιας ιστορίας- σύμβολο της σύγκρουσης των γενεών και των ζωών που (μόνο) ακούσια δεν ζήσαμε.
Ο Φελίνι, εδώ, τιμά τις νέο-ρεαλιστικές του καταβολές και ,μένοντας μακριά από την ονειρική του παρόρμηση κι αυταρέσκεια, μιλά για μια γενιά άοπλη μπροστά στα ίδια της τα όνειρα και -μοιραία- άοκνη απέναντι στην πραγματικότητα.
Μιας πραγματικότητας που ωθεί, εδώ, τον Φάουστο -ως υπεύθυνο τροφοδότη της οικογένειας και πάτερ φαμίλια- να εργαστεί ως πωλητής σε ένα κατάστημα με αγάλματα και θρησκευτικά είδη. Ενώ, τα υπόλοιπα μέλη της παρέας των Vitelloni, έχοντας πια χάσει την αλήτικη ηγεσία του Φάουστο, ισορροπούν ανάμεσα σε συγγραφικές παρορμήσεις, νυχτερινές αστικές περιπλανήσεις και βραδιές μπιλιάρδου κι αλκοόλ. Όταν ο Φάουστο, γρήγορα, θα απωλέσει την εργασία και την ευκαιρία που έδωσε στον εαυτό του να συνευρεθεί ερωτικά με την γυναίκα του αφεντικού του, θα βρει αναπόδραστα καταφύγιο στην παρανομία. Ενώ, η Σάντρα νυν σύζυγος Φάουστο και πρώην «Miss Γοργόνα», αναλαμβάνοντας μοιραία τον ρόλο της Πηνελόπης- θύματος, θα συγχωρέσει τάχιστα τις ερωτικές «κουτσουκέλες» του άντρα και θεού της, μένοντας πιστή στις απεριόριστες δυνατότητες και στο κρεβάτι του.
Η πρώτη όψη κι άποψη λέει αυθόρμητα κι αυτάρεσκα ότι, εδώ, ο Φελίνι δημιουργεί ένα αναμνηστικό καρτ-ποστάλ απ’ την ζωή του στο Ρίμινι κι έναν διαχρονικό οδηγό της επαρχιακής πλήξης. Η δεύτερη όψη κι άποψη λέει αυθόρμητα κι αθυρόστομα ότι, εδώ, ο Φελίνι βρίσκει τα κινηματογραφικά αρχίδια να απαλλάξει τα αναμνηστικά καρτ-ποστάλ από τους πάσης φύσεως πύργους κι απ’ τις παραλίες, και να τους προσθέσει το σκληρό πρόσωπο των ακουσίως κι αιωνίως μετέωρων πιθανοτήτων.
Το «I Vitelloni» είναι μια ταινία για την γενιά που έμεινε, για την γενιά (μας) που μένει, για εκείνη που έπεται, που φεύγει, που «άραγε ποιος θα της μάθει να φύγει», για την υπευθυνότητα απέναντι στο(ν) νέο, για τον ξερόλα 60άρη με τα γυαλιά.
Και είναι κι η αιώνια (μας) απορία αν είναι οι ηδονές τελικά καταφύγιο ή κατάρα.
