13ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης: Ivana Maksić
Tο φετινό Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης θα πραγματοποιηθεί από τις 25 ως τις 29 Αυγούστου 2025. Η Σέρβα ποιήτρια Ivana Maksić θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα.
Εδώ σας παρουσιάζουμε μια επιλογή ποιημάτων της σε μετάφραση του Χρήστου Κολτσίδα και επιμέλεια της Βάγιας Κάλφα.
Δέντρο γυμνό μέχρι τη μέση
Το δάσος επιμένει να ξαναγράφει τον εαυτό του μπρος στα μάτια μου.
Ένα δέντρο τρέμει, γυμνό μέχρι τη μέση,
η αφύσικη στάση του είναι εντελώς δικαιολογημένη.
Η βλάστηση δεν είναι παρά κάτι ελάχιστο,
ένα μέτωπο μ’ ένα κόκκινο αστέρι
που πυρετωδώς κερδίζει έδαφος,
ώμοι κολλημένοι σ’ ένα όπλο,
μια προκαθορισμένη απεικόνιση της πλάτης
φερμένη στο προσκήνιο και πολλαπλασιασμένη.
Το δάσος πυκνά υψώνεται σε σώματα
που είναι δέντρα λεπτοδουλεμένα και
τα δέντρα στη σκιά είναι καμουφλαρισμένα σώματα.
Πόδια, χέρια, μύες, σκληροί τένοντες
αγκιστρώνονται στις ρίζες των δέντρων
βουτάνε στις φλέβες και στα υγρά των δέντρων:
τέτοια πράγματα δεν τα βρίσκεις στις πόλεις,
σε πολυκατοικίες, σε αποθήκες τροφίμων.
Σε σκάλες ουρανοξυστών,
οι άνθρωποι μαραζώνουν κάτω απ’ το πεζοδρόμιο,
κάτω απ’ το κατώφλι και το παρκέ. Μόνο
τ’ ανθισμένα κλαδιά είναι έτοιμα να επιτεθούν.
Εκεί, στο δάσος, βρες ένα μοναχικό δέντρο,
γίνε ένα μαζί του, τέντωσε τ’ αυτιά σου:
το λυκόφως γυρνάει σε αυγή,
τη μια στιγμή τα χρώματα σκοτεινιάζουν,
λάμπουν την επόμενη.
Καλέ μου
Ναι, καλέ μου, η αγάπη
έρχεται και φεύγει. Αλλά πώς
ακριβώς έρχεται και φεύγει,
πού εξαφανίζεται,
με ποιον μένει μαζί,
πόσες φορές γυρνάει προς τα πίσω,
γνέφει κάθε φορά ή
την πατάει το τρένο, ποιον
συναντά και προσπερνά, εσάς
που την κυνηγάτε ή εσάς
που μανιωδώς τρέχετε να ξεφύγετε, ποιος
αφήνει ποιον; Και πώς
τελειώνει; Σαν οργασμός
ή σαν τραύμα από καραμπίνα,
σαν επιδημία ή σαν αϋπνία,
είναι γρήγορη σαν κύμα ή
νωθρή σαν την ίδια τη ζωή; Είναι, εν τέλει,
και τόσο συνεπής;
Οι μπολσεβίκοι δεν φοράνε νυχτικά
Κρακ, κρουκ, στης σκάλας τα δόντια,
πατάμε με θάρρος, ποτέ δεν γονατίζουμε.
Των κυριών οι κάπες φτερουγίζουν γύρω,
σε φέρετρο δεν μπαίνει ο Θεός, ο Θεός δεν χωράει σε τάφο,
η Νάντεζντα χαμογελάει σ’ ένα άδειο κρεβάτι,
ρίξε με στο τρένο, πέρνα με λαθραία.
Σα να ’μαι βότκα θέλω να με κατεβάσεις μονορούφι, να με καταπιείς,
τα ασημικά για το επιδόρπιο θα πεταχτούν απ’ το παράθυρο
σαν καπιταλιστικές χειροβομβίδες.
Βάλε το χαμόγελό σου πίσω στο ρουλεμάν του.
Τώρα προχωράμε: ποτέ ξανά
οι τσέπες τους γεμάτες απ’ τις δικές μας τσέπες.
Πέσαμε σαν βροχή, όλοι ανθρακωρύχοι, μηδενός εξαιρουμένου.
Τα παιδιά μας και τα κουτάλια τους με μουρουνόλαδο τα Σάββατα.
Η φοράδα σκεπάζεται με πάχνη,
τα δάκρυά της παγώνουν στους μείον τριάντα.
Η Νάντεζντα στα κρυφά κανόνισε να πει ερωτόλογα στον εαυτό της,
φίλησε ένα οπλισμένο τουφέκι στ’ όνειρό της,
Ο Μαγιακόφσκι έχασε ένα βάζο μαρμελάδα
που εξαφανίστηκε όπως η Λίλια στη φωτογραφία με το δέντρο.
Έλα κοντά, μίλα μου ψιθυριστά σαν κούνια,
θα κατέβω στο στήθος σου, στον λαιμό σου,
στις διασταυρώσεις. Μπορείς ελεύθερα να με φτιάξεις απ’ την αρχή.
Στρατιώτη, η έγκυος φοράδα είναι ανυπόμονη.
Ρούφα τον κομμουνισμό σαν το γάλα της μάνας,
άσε τους τάφους να σκαφτούν στην ώρα τους, παιδί μου.
Οι μπολσεβίκοι δεν φοράνε νυχτικά.
Η Ivana Maksić γεννήθηκε το 1984 στο Κραγκούγεβατς (Γιουγκοσλαβία). Γράφει ποίηση, μικρά πεζά, δοκίμια και μεταφράζει από τα αγγλικά. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές O telo tvori me (Matica Srpska, 2011), Izvan komunikacije (Presing, 2013), La mia paura di essere schiava (Gilgamesh Edizioni, 2014⸳ μετάφραση: Fabio Barcellandi) και Kćeri, zar ne vidiš da gorim (Treći Trg, 2020), από τις οποίες η τελευταία ήταν υποψήφια για το Βραβείο Dušan Vasiljev και το Βραβείο Vasko Popa το 2021, καθώς και το βιβλίο μικρών πεζών Vejavica (Nojzac, 2023). Κείμενά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και συλλογικούς τόμους, και έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά στη Σερβία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα ιταλικά, τα σλοβενικά και τα ελληνικά. Η Maksić έχει συμμετάσχει σε λογοτεχνικά φεστιβάλ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (Poligon, 2021), τη Σερβία (World Poetry Day, Βελιγράδι, 2016 και 2023· AFŽ, Νόβι Σαντ, 2020), την Ιταλία (Palabra en el mundo, Βενετία, 2020), την Κροατία (SUR, 2019), το Κόσοβο (POLIP, 2019) και τη Σλοβενία (IGNOR, 2018). Έχει συνεπιμεληθεί δύο ποιητικές ανθολογίες: Do zuba u vremenu (Presing, 2014) και REZ (Presing, 2016). Εργάζεται ως συγγραφέας, ανεξάρτητη μεταφράστρια και εξ αποστάσεως καθηγήτρια αγγλικών. Επιλογή ποιημάτων της κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Θράκα σε μετάφραση Χρήστου Κολτσίδα.
