Πόλεμος
Από παντού ζέχνει ο πόλεμος
Ακόμη και στης λέξης τ’ άκουσμα οι μύτες μας βομβαρδίζονται
Όπως στη μυρωδιά του μακρινού φρέσκου ψωμιού.
Λες και κάποιοι μέσα μας πυροβολούν
Προσπαθώντας να λαβώσουν τη ζωή
Χύνοντας των λέξεων το αίμα με τα όπλα τους.
Οι οθόνες είναι τόσο δίπλα που είν’ αδύνατο κανένας να μην δει
Τον Θεό να διασχίζει μέτωπο το μέτωπο.
«Ο Θεός θα πρέπει να’ χει τρελαθεί», λέει ο γιός μου
«Μήτε εκείνος που το ίδιο το μυαλό του κυνηγά
Δεν είναι τόσο εχθρός του εαυτού του»
Αναρωτιέμαι μια στιγμή τι να’ ναι το μυαλό
Νιώθοντας την ανάγκη να σταθώ σε μια καρέκλα
Και να πιώ ώσπου στουπί να γίνω.
Ίσως να πέσω στο δαχτυλίδι πάνω που είχα χάσει
Κείνο που μου χάρισε η γυναίκα μου μια νύχτα αστραφτερή
Και μου παράπεσε ανάμεσα στα βότσαλα.
Αντίο παιδική μου αγάπη
Αντίο χρόνια παιδικά
Γεια σου Θεέ
Στον πόλεμο
Πρώτα ο πόλεμος μπήκε με λόγια στη ζωή μας
Σαν να ‘φτανε σε μας από την επαρχία
Και τα πουλιά ακόμα κουβαλούσαν πυρομαχικά για οπλίτες.
Άγνωστο μας είναι αν έφτασε σε θειικά ποδάρια
Πηδώντας από άστυ σε άστυ
Εισβάλλοντας μες στο παιχνίδι των φτωχόπαιδων.
Το κατανάλωναν με το ψωμί τους οι απεγνωσμένοι
Η κυβέρνηση το άλειψε σαν μέλι στα ψωμιά μας
Καθώς βροντούσανε στους δρόμους οι στρατιώτες.
Οι εραστές κοντύνανε τον χρόνο του έρωτα
Ωστόσο εκεί κατέφυγα εγώ, κάνοντας έρωτα μέρα τη μέρα.
Έπειτα με τον τρόμο του μπήκε στις μελωδίες μας
Σαν να μας έπνιγε καθώς παίρναμε ανάσα
Απείχε από τα σπιτικά μας, κι ήταν μέσα μας
Για μέρες έγινε ο μεζές για τη ρακή μας.
Ήτανε σαν να πίνεις δίχως το νερό, μα έτσι συνέβη
Και μερικοί από μάς γίναμε ήρωες, αφού κατάπιαμε πολύ
Και παύσαμε πυρ, για μια στιγμή, στο μέτωπο.
Το ψωμί ήτανε είκοσι φορές πιο ακριβό
Οι ερωμένες μας αλλόφρονες αντικατέστησαν τους άντρες τους
Πεθάναν οι γονείς μας αναμένοντας ειρήνη
Γίναμε εμείς γονείς την ειρήνη αναμένοντας
Απ’ το μυαλό μας δεν περνούσε το γιατί ο πόλεμος δεν σταματούσε
Έπειτα με το μυαλουδάκι μας το εννοήσαμε
Πως γιγαντώνεται αυτός ο όγκος μέσα μας
Κι αγαπητέ μου αναγνώστη, ο όγκος είσαι εσύ.
Πρίμουλες κι ένα όπλο αδειανό
Πάντοτε με τους εχθρούς μου θα μονομαχούσα
Βαστώντας ένα άδειο όπλο
Πιο καλά να τους χάριζα ένα ματσάκι πρίμουλες
Όταν στην κλινική συνέπεσα με τον βασανιστή μου χρόνια αργότερα
Παρότι θέλησε τη μούρη να σκεπάσει από ντροπή
Του ευχήθηκα περαστικά και ρώτησα τι του συνέβαινε
Και γλίστρησα μες στην παλάμη του τις πρίμουλες που μάζευα μες στο κελί.
Πολέμησα, αληθινά πολέμησα και δεν χωράει αμφιβολία
τον φασισμό, τον ιμπεριαλισμό, τον καπιταλισμό
μα δόξα τον Θεό ποτέ δεν σκότωσα μήτε τραυμάτισα κανέναν
πιο καλά να ‘ριχνα πρίμουλες στις πλατείες
Δεν μπορείς να κουβαλάς τριγύρω έν’ αδειανό πιστόλι είπαν οι φίλοι
Είναι πολύ πιο επίφοβο απ’ ότι αν ήταν γεμισμένο
Καταλάβαινα τι εννοούσαν
Κι είπα πιο καλά με πρίμουλες να το στουμπώσω
Όποτε κατέβαζα πολύ πιοτό
Θυμόμουν όλα τα δεινά μου και θρηνούσα
Στιγμές θαρρώ πως έκλαιγα καταιγίδες
Μα έπειτα καρφί δεν μου καιγόταν
Πιο καλά τις πρίμουλες να παρακολουθώ στον ουρανό
Έσκαγα στα γέλια κι έδινα καρδιά στην κάθε ωραία γυναίκα
Στρώνοντας στο πρόσωπό μου το ύφος μου το σοβαρό
Παρότι γνώριζα πως θα με απορρίψουν
Πρότεινα αμέτρητες φορές τον έρωτα μου
Κι έπλεξα φανταζί πρίμουλες στα μαλλιά τους
Όταν οι ερωμένες μου μ’ αφήνανε με αστείες δικαιολογίες
Λέγοντας πως είμαι απάλευτος
Ποτέ μου δεν ηττήθηκα, μα πιο καλά επέλεγα απλώς
Τις πρίμουλες που μάζεψα από την άκρη του γκρεμού να τους προσφέρω
Μ’ άρεσαν οι δρόμοι οι αδιέξοδοι αφού με τον εαυτό μου τους συνέδεα
Γύρευα τον ήλιο και σε αυτούς τους δρόμους
Οπότε οι φίλοι μου με νόμιζαν ανόητο
Από τα πονεμένα μου πλευρά μάζεψα πρίμουλες
Που τις έβαλα στο στόμα τους για να σωπάσουν
Είπα τραγούδια τόσο αισχρά
Διδακτικά τραγούδια για αγάπη
Τι κι αν έχω περασμένα τα πενήντα
Μαζεύω ακόμη πρίμουλες
Βλέπεις σαν όπλο είμαι αδειανό
Που βρίσκει καταφύγιο στις πρίμουλες
Κι άχρηστο όσο ένα ποίημα σε μονομαχία.
Μετ. Νικόλας Κουτσοδόντης
O Μετίν Τσενγκίζ είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος ποιητής, δοκιμιογράφος, εκδότης και ουραγός στην προσπάθεια διάδοσης στην Τουρκία της σύγχρονης διεθνούς ποίησης (γεν. 3 Μαΐου 1953, στο Göle). Σπούδασε γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Erzurum Atatürk και στο Πανεπιστήμιο Marmara. Εργάστηκε ως διορθωτής, επιμελητής και μεταφραστής σε διάφορους εκδοτικούς οίκους στην Ιστανμπούλ. Έχει εκδώσει 15 ποιητικές συλλογές και δημοσιεύσει κείμενα του σχετικά με τα προβλήματα της ποίησης σε μεγάλα λογοτεχνικά περιοδικά όπως το Hurriyet Gösteri, το Varlık, αλλά και σε διάφορες εφημερίδες. Ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Şiirden το 2005, σε συνεργασία με φίλους του, για να δημοσιεύει ποιήματα και δοκίμια που αφορούν τη θεωρία της ποίησης. Διοργάνωσε διάφορα διεθνή φεστιβάλ στη Γιάλοβα (Yalova), το Τσανάκκαλε (Çanakkale ) και τη Λευκωσία. Έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ και συμπόσια.
Στα νεανικά του χρόνια συνελήφθη πολλές φορές για την έκδοση πολιτικών περιοδικών και τη συμμετοχή του σε πολιτικές δράσεις. Είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης δύο ετών από την χουντική κυβέρνηση Εβρέν της 12ης Σεπτεμβρίου 1980. Κατά τα χρόνια που υπηρέτησε ως δάσκαλος εξορίστηκε πολλές φορές.
Είναι μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της Τουρκίας, της Ένωσης Τούρκων Συγγραφέων PEN και της Ένωσης Τούρκων Συγγραφέων.
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε μεγάλο αριθμό γλωσσών και έχουν εκδοθεί σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Έχει λάβει πολυάριθμα τουρκικά λογοτεχνικά βραβεία, όπως το βραβείο ποίησης Behçet Necatigil, το βραβείο ποίησης Melih Cevdet Anday, το βραβείο λογοτεχνίας της πόλης Mersin, καθώς και διεθνή βραβεία, όπως το διεθνές βραβείο ποίησης Tudor Arghezi (Ρουμανία), το διεθνές βραβείο ποίησης Mihai Eminescu (Ρουμανία), το Βραβείο “Brother Miladinovci” (Βόρεια Μακεδονία)-, το Βραβείο “Love of Nature in the 21st Century” που απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για την Επιστήμη, τις Τέχνες και τη Λογοτεχνία στο Κίεβο (Ουκρανία)-, το Διεθνές Βραβείο Ποίησης Μαρία Τερέζα (Κοσσυφοπέδιο) και το Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο Ditet E Naimit Menada.
