ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
Της Μπελίκας-Αντωνίας Κουμπαρέλη
«Πιάσε ένα αυτόμελο» είπε ο ένας γέροντας στον άλλον κι ο σερβιτόρος έφερε ρακόμελο.
Κοιτάχτηκαν μ’ ένα μίγμα απόγνωσης και θυμηδίας, σερβιρίστηκαν κι έπιασαν τους λαρυγγισμούς, λες και τους έκαψε απ’ την πρώτη γουλιά. Ήχοι ένρινοι, ήχοι διαφραγματικοί, φωνήεντα, συλλαβές σε μήκος ατέλειωτων λέξεων.
Οι θαμώνες βουβάθηκαν σταδιακά. Κάτι πρωτογενές έβγαινε απ’ τους γέροντες κι απλωνόταν στο χώρο. Νέα παιδιά που στην αρχή χασκογελούσαν κατάπληκτα, έσκυβαν το κεφάλι με περίσκεψη, ψάχνοντας να καταλάβουν τα λόγια.
Δεν βγήκαν λόγια. Ο ένας γέροντας άρχισε να χτυπάει βαριά παλαμάκια. Χέρια ξερά, ήχος ξύλων οι χτύποι του, με το βλέμμα του καρφωμένο στον φίλο του.
«Νομίζω ότι προφέρουν τις βυζαντινές νότες» μου ψιθύρισε η φίλη μου.
Επιστρέφοντας σπίτι έψαξα το νόημα τους. Κάθε νότα είναι η πρώτη συλλαβή λέξεων ενός ψαλμού: Πά-λαι, Βου-ληθείς, Γά-λα, Δι-δαχών, Κε-φαλήν, Ζω-οδότης, Νη-πενθή, Πά-σαν.
Δύο μέρες μετά την εγκαθίδρυση της Χούντας του 1967, στις 23 Απρίλη, ήταν η Κυριακή των Βαΐων. Το μυθικό πτηνό Φοίνικας έγινε το σύμβολο των χουντικών. Κανένας δεν μπήκε λυτρωτής στη χώρα, κανείς δεν έκοψε φύλλα φοινικιάς, κανείς δεν άπλωσε μανδύα στο χώμα να τους υποδεχτεί.
Φέτος η Κυριακή των Βαΐων πέφτει στις 28 Απρίλη. Είναι η ημέρα που γεννήθηκε το 1908, ο Όσκαρ Σίντλερ ο Γερμανός επιχειρηματίας που έσωσε 1200 Εβραίους απ’ το Ολοκαύτωμα. Και το 1941 γεννιέται ο Νίκος Μαστοράκης που το 1974, σε τηλεοπτική του εκπομπή του, κάλεσε μερικούς απ’ τους φοιτητές που συμμετείχαν στο Πολυτεχνείο και τους συνέλαβαν οι χουντικοί.
Θα ξαναπάω στο ταβερνάκι, ελπίζοντας να ακούσω άλλο ένα αυτόμελο. Και θα πιω ρακόμελο, να ξεχάσω ότι η αρχαία κνίσα κατάντησε τσίκνα.
