Αφιέρωμα στον τουρισμό. Τρίτο μέρος
Στο τρίτο μέρος του αφιερώματος μας για τον τουρισμό παρουσιάζουμε τα έργα των Γιώργου Δρίτσα, Παύλου Ανδρέου, Σάντι Βασιλείου, Χάρη Μελιτά, Αρεταίου Μπεζάνη, Ανδρέα Τιμοθέου, Βαγγέλη Τασιόπουλου, Βασίλη Μόσχου.
Γιώργος Δρίτσας
Η αστεία ιστορία του θανάτου ενός δύσθυμου τουρίστα
Το σκάφος κύλησε ελαφρά στις πέτρες της ομίχλης του, καθώς τριγύριζε πάνω στις αμμουδερές ακτές του νησιού. Εκεί λίγο έξω από τα μικρό αυτοσχέδιο πορθμείο άφησε το γιοτ του ο μεσήλικας Χανς, θέλοντας να παραγγείλει τεκίλες για αυτόν και τους φίλους του. Μέσα από τη σαγιονάρα του αναδυόταν μια υποψία ποδαρίλας από την παρατεταμένη χρήση κάλτσας και από το σώμα του, που έλιωνε μέσα σε λευκές φανέλες, μια έντονη ιδρωτίλα. Δεν χάρηκε όταν είδε τους υπαλλήλους του beach bar να μιλάνε μεταξύ τους και έτσι επενέβη μιλώντας μ’ ένα ακαταλαβίστικο παραλήρημα στη γλώσσα του. Σε λίγο ήρθε και ο “αφεντικός”, ο οποίος καταλαβαίνοντας το τι είχε συμβεί άρχισε να φωνάζει μανιασμένα στη σερβιτόρα και τον μπάρμαν, ενώ λίγο πιο εκεί έφτυνε τις τσίμπλες του πούρου του, που σχεδόν είχε γίνει ένα με τη γραμμή του στόματός του. Με έναν περίεργο τρόπο αυτοί οι δύο άνθρωποι μίλαγαν ξάφνου την ίδια γλώσσα. Εύχονταν από μέσα τους να «σταματήσουν να υπάρχουν τεμπέληδες» και ότι «μόνο όποιος δουλεύει αξίζει να ζει». Βέβαια και οι δύο είχαν επιλέξει να ζουν στο σήμερα με τα δάνεια του χθες, και πιο συγκεκριμένα, για να εξηγούμαστε, με τα λεφτά που “κληρονόμησαν”, όντας αυτοδημιούργητοι προφανώς. Όπως και να ‘χει ο Χανς δέχτηκε να πάρει δωρεάν τα ποτά, προσφορά από το “αφεντικό” και να πάει πίσω στο γιοτ του, νιώθοντας ότι «μπήκε μια τάξη». Όμως, ενώ επιβιβαζόταν, το σκάφος κουνήθηκε και αυτός, αφού έριξε άτσαλα τα ποτήρια με το αλκοόλ, εν τέλει κατέληξε να σπάσει την πόρτα της τουαλέτας και να πέσει με το κεφάλι του μέσα στη λεκάνη, που κάποιος είχε αφήσει εμφανώς γεμάτη. Να μην τα πολυλογώ, τα σκατά συνάντησαν τα σκατά και όλοι μαζί – σκατά, άνθρωποι, σκατά και σκατά – πήγαν μαζί στον παράδεισο χαρούμενοι. Εκεί ο Χάγιεκ ακούμπαγε θελκτικά τον ώμο της Ραντ και οι πιγκουίνοι ήταν το μοναδικό είδος που δεν ανταλλάχθηκε για λίγα κολλαγόνα και υαλουρονικά. Έτσι, ένας χρυσός αιώνας ξανοίχτηκε για τον Χανς, πανέμορφα νεοφιλελεύθερος. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι το φέρετρο βρώμαγε χειρότερα από αποχέτευση, μικρή θυσία στον βωμό της αιώνιας ευτυχίας, θα έλεγε κάποιος.
Εις μνήμην, λοιπόν, του Χανς.
Ο Γιώργος Δρίτσας γεννήθηκε το 1994 στην Κόρινθο. Είναι απόφοιτος του Φ.Π.Ψ. (Φιλοσοφία, Παιδαγωγική, Ψυχολογία) της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, στο οποίο και συνέχισε τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές του. Το 2016 εξέδωσε την ποιητική συλλογή Η ηχώ του Ζαρατούστρα, σε μορφή αυτοέκδοσης, ενώ από τις εκδόσεις Οδός Πανός κυκλοφορούν οι, κοινής θεματικής, ποιητικές συλλογές του σκιά θανάτου (2022) και το ματωμένο όνειρο (2023), με παλιά και νέα ποιήματά του. Ποιήματα και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε διαδικτυακά και έντυπα περιοδικά και ανθολογίες.
***
Παύλος Ανδρέου
Ξενάγηση
Συγκεντρωμένο γκρουπ.
Τουρίστες άγνωστοι μεταξύ αγνώστων
όπως και τα ερείπια που δείχνω.
Σιωπηλοί με εισιτήρια σκιώδη
προορισμός: μια πόλη-φάντασμα.
Περπατάμε σε δρόμους μονόδρομους
οι ταμπέλες μιλούν γλώσσα αφηρημένη.
«Αυτό το μέρος;» ψιθυρίζει ένας.
«Η Αμμόχωστος», απαντώ
μην κοιτάς πολύ
οι αναμνήσεις παίζουν κρυφτό.
Ένας άλλος ζητάει νερό
η δίψα γι’ αλήθεια πίνει τη λογική.
«Πού πάμε;» ρωτάει σαν πένθιμη σημαία.
Φτάνουμε στην πράσινη γραμμή
τα οδοφράγματα ζωγραφισμένα δάκρυα.
«Τι υπάρχει από την άλλη πλευρά;»
Πριν προλάβω να εξηγήσω
ο σκοπός γυρνά.
Το όπλο του στραμμένο προς τα πάνω μας.
«Ώρα να μαζέψουμε το πανό φιλοξενίας».
Ο τουρίστας διακομίζεται στο νοσοκομείο
υποκύπτοντας στα τραύματά μας.
Ο Παύλος Ανδρέου γεννήθηκε το 2000 στη Λάρνακα. Είναι ασκούμενος δικηγόρος. Το Παγωτό Δακρυγόνο (Θράκα, 2022) είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.
***
Σάντι Βασιλείου
«ξέρω τη θάλασσα χωρίς εσένα»
Στη θάλασσα
Όσο κι αν σε ονειρεύτηκα
Κανείς που αν ήθελε κάτι θα αρκούσε
Να σε ονειρεύομαι στη θάλασσα
Όταν χορεύω δήθεν ελεύθερη στην άμμο
Δε βρέθηκε κανένας να μου πει
Κορίτσι μου
Αυτά που φοράς στα μαλλιά σου
Δεν είναι λουλούδια
Σου τρυπούν το κρανίο
Αιμορραγείς απ’ τα μάτια
Όσο κι αν σε ονειρεύτηκα
Μες στο αλάτι ήσουν πολύ γλυκός
Χούφτες γεμάτες θάλασσα να τις πετάς να με ξεπλύνεις
Κι αν ο κόσμος τελειώσει εδώ εσύ να φταις
Γύρισα σπίτι
Έτσι κι αλλιώς εγώ
Έμαθα από μικρή να μη χωράω πουθενά
Μα εδώ τουλάχιστον έχεις υπάρξει
Μπορώ να σε ονειρεύομαι
Χωρίς να διαρρέω
Έτσι κι αλλιώς εγώ
Φαντάστηκα αδυσώπητα
Τι χρώμα έχει ο ουρανός
Κι έπεσα έξω όταν μάντεψα γαλάζιο
Η Σάντι Βασιλείου γεννήθηκε το 1995. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ. Η πρώτη της ποιητική συλλογή, με τίτλο “28 μέρες κάτω από τη γη” εκδόθηκε το 2017 από τις εκδόσεις Θράκα. “Οι ψυχές των ψαριών” είναι το δεύτερο βιβλίο που εκδίδει.
***
Χάρης Μελιτάς
Το βλέμμα του αστακού
Ξεχείλιζε το θέρος στο νησί.
Η θάλασσα σπινθήριζε στο βάθος.
Στην παραλία πλήθος ετερόκλητο
πάλι καλά που βρήκαμε τραπέζι.
Ένα κορίτσι σαν το γάλα μες στις μύγες
παρέδωσε τη λίστα με τα ψάρια.
Σηκώθηκα να ρίξω μια ματιά.
Ευρύχωρο το μαγαζί, στους τοίχους του
αρμένιζαν καράβια αραγμένα.
Και τότε πρόσεξα στο γυάλινο κελί
το βλέμμα του αστακού που μου μιλούσε.
”Αυτόν”, υπέδειξε ένα άγνωστο παχύδερμο
με ανοιχτό πουκάμισο και δασωμένο στήθος.
Προβλέψιμο το τέλος της παράστασης.
Απ’ το περίοπτο γυαλί, στην κατσαρόλα.
Χίλιες φορές τινάχτηκε ψηλά.
Χίλιες φορές σπαρτάρησε πριν φύγει.
Ό ήλιος κατηφόριζε στη θάλασσα.
Τρεμόσβηνε το βαλς των πιρουνιών
ήταν η ώρα η καλή των οδοντογλυφίδων.
Φόρεσα τα γυαλιά μην προδοθώ
πως έκρυβα στο βλέμμα μου βαθιά
το βλέμμα του αστακού, το ραγισμένο.
Ο Χάρης Μελιτάς, γεννήθηκε στην Αθήνα, με καταγωγή από το νησί των Κυθήρων. Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. και τ. Καθηγητής Ανωτάτης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.(Α. Σ. ΠΑΙ. Τ. Ε.). Εξέδωσε 18 συλλογές με ποιήματα, χαϊκού με τίτλο, διηγήματα και την επίτομη Ιστορία της Τέχνης και της Τεχνολογίας από το 1980 ως το 2023. Το 2020 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών της τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών για την Ποιητική του Συλλογή ”Εξαιρέσεις”, Μανδραγόρας 2018. Βραβεύτηκε επίσης από τον Παρνασσό, την Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ Κιλκίς για τις ποιητικές του συλλογές ”Η διαθήκη”, ”Ποτάμι κόκκινο” και ”Μαύρη Σοκολάτα”, με Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής τη Ζωή Σαμαρά. Οι ποιητικές του συλλογές ”Εξαιρέσεις” και ”Τέσσερις ενοχές”, περιελήφθησαν στην βραχεία λίστα των Βραβείων Ζαν Μορεάς του Γραφείου Ποιήσεως Πατρών. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, του Κύκλου Ποιητών και του Παρνασσού.
***
Αρεταίος Μπεζάνης
ΑΡΓΟΣ
Ένα premium προφυλακτικό
made in the USA
είναι το μόνο που απέμεινε
από τις απροφύλαχτες νύχτες
όσο απολείπεις
θα γράφω για τον αργαλειό
σε δυο χιλιάδες χρόνια
θα κουραστώ να γράφω
και θα αρχίσω
να σβήνω
αλλά μπορεί και όχι
Ο Αρεταίος Μπεζάνης γεννήθηκε το 1999. Μεγάλωσε στο Μεταξουργείο. Σπούδασε θέατρο στη δραματική σχολή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το διάστημα 2022-2024 συμμετείχε στον διετή κύκλο μαθημάτων στην ελληνική και ξένη λογοτεχνία στο ποιητικό εργαστήρι του ιδρύματος Τάκης Σινόπουλος. Τον Μάιο του 2021 εκδόθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή “Καστανόξανθες Πεταλούδες” από τις εκδόσεις “Οδός Πανός” (Β’ έκδοση Απρίλιος 2022). Τον Δεκέμβρη του 2021 έλαβε μέρος στο 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας. Τον Ιούνιο του 2022 συμμετείχε στο πρότζεκτ «Χαϊκού – Η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης» που διοργανώθηκε από την κυπριακή εταιρεία πολιτισμού Room for art και πραγματοποιήθηκε με επιχορήγηση του ΥΠΠΑΝ, του Δήμου Λευκωσίας, του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR) και της πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Κύπρο. Ποιήματα, χαϊκού και μεταφράσεις του έχουν δημοσιευθεί σε ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά (Ποιητική, Οδός Πανός, Το Δέντρο, Εντευκτήριο, Θράκα, Φρέαρ, Ποιείν, Χάρτης, CultureBook κ.α.) Έργα του έχουν συμπεριληφθεί στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Χάρη Πάτση, σε διάφορες ανθολογίες “Τα ποιήματα του 2021” της Κοινωνίας των (δε)κάτων, ‘’Ποιητική εαρινή ισημερία’’ εκδόσεις Ιωλκός, ‘’Articulate Anthology’’ κ.α.) και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ισπανικά. Έχει διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς (Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών, Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου κ.α.)
***
Ανδρέας Τιμοθέου
Εγχώριος τουρισμός
Φτάσαμε στην πράσινη γραμμή των υδάτων.
Ο Dean Martin χαμήλωσε για λίγο
και η ξεναγός με φωνή ανταποκριτή
χωρίς φόβο, αλλά με βέβαιο πάθος
κατέθετε γεγονότα
απ’ το ΄63 μέχρι το ΄74.
Τα Βαρώσια πρόβαλλαν περίλαμπρα
σαν καρτ ποστάλ που συναντάς
σε αποσκευές περαστικών.
Πιο πέρα είναι ο τόπος μας.
Ο τόπος μας…
Από παιδί ζήλευα
όσους είχαν το σπίτι της γιαγιάς για εξοχικό.
Το σπίτι στο βουνό
το σπίτι στη θάλασσα
το σπίτι που ήταν για όλους
μια δεύτερη ευκαιρία.
Εγώ είχα μόνο
το σπίτι στον συνοικισμό.
Παλάτι και Φρούριο
Καταφύγιο και Διωγμός
Χαρά και Βάσανο
ώσπου σκόνη έγινε
και περιμένει.
Η ρίζα χάθηκε ολότελα.
Ο τόπος μου,
τσίμπι τζιαι κλώσι ραμμένο πάνω μου
εν η Σκάλα τζιαι τα Λεύκαρα που αγάπησα.
Η Καρπασία
χωσμένη μες στα σύννεφα
κάμνει πιπίλες τζιαι κεντήματα,
πλουμιά της βούφας
βουβά τζιαι ξηλωμένα.
Αννοίω το ερμάρι μου
τζιαι συντυχάνω με το χώμα της.
***
τσίμπι τζιαι κλώσι: Τα κυριότερα είδη τελειώματος του λευκαρίτικου κεντήματος
χωσμένη: κρυμμένη
πιπίλα: πλεγμένο τελείωμα υφαντού σε διάφορα σχέδια
βούφα: αργαλειός
αννοίω: ανοίγω
συντυχάνω: συνομιλώ
Ο Αντρέας Τιμοθέου γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1990. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπότροφος του κληροδοτήματος Γεωργίου και Μαρίας Τυρίμου. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Διδακτική του Γλωσσικού μαθήματος, ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός σε Δημοτικά Σχολεία της Κύπρου. Έχει εκδώσει οχτώ ποιητικές συλλογές και μία συλλογή διηγημάτων, η οποία βρέθηκε στη βραχεία λίστα για το κρατικό βραβείο Νέου Λογοτέχνη. Ποιήματα και διηγήματά του μεταφράστηκαν σε δέκα γλώσσες και δημοσιεύτηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες. Συμμετείχε σε διεθνή λογοτεχνικά φεστιβάλ και εκπροσώπησε την Κύπρο, με διήγημά του, στη δράση Flash Europa 28 της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα, σε συνεργασία με τον λογοτεχνικό οργανισμό Bookworm. Τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου με τα βραβεία εις μνήμη της εκπαιδευτικού Πόπης Παπαχριστοφόρου- Κυριακοπούλου και Ανδρέα Καραγιάν εις μνήμη Καρμέλας Καραγιάν. Το 2016 βραβεύτηκε με το δικοινοτικό βραβείο ποίησης από την Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου. Το 2017 τιμήθηκε με έπαινο από την Ένωση Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου για το έργο του «Ο Μονόλογος της Αριάδνης».
***
Βαγγέλης Τασιόπουλος
Οι παραθεριστές
Οι παραθεριστές με τα μεγάλα μάτια ατενίζουνε την άβυσσο.
Στα αζήτητα:
Τροχήλατα πουλιά
Παροπλισμένα φορτηγά
Φιδοπουκάμισα
Φθαρμένα εργαλεία
Άνθρωποι μισοί
Παράπλευρες απώλειες
Κι εσύ
Με το προικώο υποστατικό
Τη μέγαιρα γειτόνισσα
Τον αιμομίκτη κηπουρό
Που διαρκώς κλαδεύει
Με επιμέλεια και
Ταραχή.
Η ιστορία τρέφεται
Ανελλιπώς με χλωροφύλλη
Γεμίζουν τις μεγάλες λεωφόρους
Πρόσφυγες
Από τη Δαχομέη⁕ και την Ανατολή
Αναλώσιμοι στασιαστές
Και λίγοι ακροβάτες χορωδοί
Χρήσιμοι για το μοιρολόι.
Οι παραθεριστές με τα μεγάλα μάτια, πάντα ατενίζουνε την άβυσσο. Σημαδεύουν με τα μακρύκανα τουφέκια τους έρημους αχινούς και οστρακοειδή ακίνητα. Πίνουν το αλκοόλ στο θυσιαστήριο. Ενώπιον κοινού οι αναστολές αμβλύνονται. Γίνονται έρωτες με σημαίες ευκαιρίας στα καταγάλανα νερά του βούρκου. Τα ανάπηρα πουλιά κρατούν το μέτρο. Υποτάσσονται για να ευημερήσουν οι νεοσσοί τους. Ζουν στα τυφλά και επανέρχονται καθημερινά με την ελπίδα πως κάποτε τα τρένα θα αγνοήσουν τις εντολές του μηχανοδηγούꞏ θα του στερήσουν τα προνόμια για να χτίσουν με άλλα υλικά τις νέες ράγες. Εκείνο που σοβαρά μ’ απασχολεί είναι μήπως κληρονομήσουν τα φτερά κι αποδημήσουνε σε κάποια άβυσσο και τότε οι παραθεριστές τι θα αναζητούν στους ουρανούς;
⁕Δαχομέη/ Μπενίν: χώρα της Δυτικής Αφρικής
Ο Βαγγέλης Τασιόπουλος γεννήθηκε στον Μελιγαλά της Μεσσηνίας. Δημοσίευσε ποιητικές συλλογές, δοκίμια, μελέτες, επιστημονικά άρθρα, ένα βιβλίο με πεζογραφήματα, καθώς και βιβλία για παιδιά. Ποιήματα και πεζά κείμενά του μεταφράστηκαν στα Αγγλικά, Σλαβομακεδονικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Ρουμανικά, Αλβανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και πρώην Πρόεδρος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.
***
Βασίλης Μόσχος
Χωριό
στην Βάγια Κάλφα
Σκάνε κάθε χρόνο
τα καλοκαίρια στο χωριό
με τις ατημέλητες γενειάδες
τα ανοιχτά λαχούρια τους
και τα πλεχτά βραχιόλια
φύγανε για την Αθήνα
δεκαοχτώ χρονών παιδιά
τώρα επιστρέφουν άνδρες.
Αράζουν στο καφενείο
μετά την θάλασσα
πίνουν τα άγια τσιπουράκια τους
και πάνω στο μεράκλωμα
τραγουδάν Θανάση και Ξυλούρη
μιλούν για όλα αυτά τα ωραία
που λένε και στο ίντερνετ
για ισότητα
για δικαιώματα
για φεμινισμό
για τους πρόσφυγες
στα μορφωμένα μάτια τους
είμαι παλιομοδίτης
ανυπόφορος είμαι
αλλά με κρατάνε φίλο,
αυστηρά τα καλοκαίρια,
για να τους βρίσκω φούντα
κι επειδή θυμάμαι
όλα εκείνα τα αστεία σκηνικά
απ’ το σχολείο
που σε κάθε διάλειμμα
δέρνανε τον πούστη του χωριού
όταν στην πενταήμερη
βίασαν το πουτανάκι του σχολείου
γιατί, στ’ αλήθεια, αυτοκτόνησε
ο χοντρός του Γ1.
Σκάνε κάθε χρόνο
τα καλοκαίρια στο χωριό
οι παιδικοί μου φίλοι
οι παλιοί μου συμμαθητές
αυτά τα καθάρματα.
Ο Βασίλης Μόσχος γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1987.
