Επιλογή ποιημάτων από το 13ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ ποίησης (25-29 Αυγούστου 2025)
Στο παρόν αφιέρωμα του 13ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ ποίησης (25-29 Αυγούστου 2025) περιλαμβάνονται ποιήματα των Θάνου Γώγου, Σταύρου Ζαφειρίου, Σωκράτη Καμπουρόπουλου, Κώστα Καναβούρη, Χρήστου Κολτσίδα, Νικόλα Κουτσοδόντη, Αριστοτέλη Πιττάρη, Μαρίας Ρέστα, Βικτώριας Τσιόκου και Γεωργίας Τσουκαλοχωρίτη.
Θάνος Γώγος
Κι αν πολέμησες στην Κορυτσά δεν ήταν για
Να τρέχει ο ιδρώτας σου στις φάμπρικες της Γερμανίας
Και αν έχασες τον αδερφό σου
Δεν ήταν για να φοβάσαι σ’ όλη τη ζωή
Είναι Πάσχα του 2005
Και όλα οδηγούν στο μεγάλο σκοτάδι
Από τα βουνά της Πίνδου
Τώρα κατουριέσαι πάνω σου σε ένα διαμέρισμα της Λάρισας
Χωρίς να θυμάσαι πως καπνίζεις
Χωρίς να γνωρίζεις τον λόγο της ανησυχίας σου
«Ο Θανασάκης» είπες
Εσύ που για 7 χρόνια με μεγάλωνες
Και είχες να με δεις δυο χρόνια
Και ήμουν εγώ το τελευταίο πράγμα που θυμήθηκες
μαζί με δάκρυα
Έφερα και τον θάνατο που σου άρμοζε
γιατί με αγαπούσες
Και σε αγαπούσα
Ο Θάνος Γώγος (γεννήθηκε το 1985 στη Λάρισα) είναι Έλληνας ποιητής, ιδρυτής των εκδόσεων και του λογοτεχνικού περιοδικού θράκα και ιδρυτής και διευθυντής του Πανθεσσαλικού Φεστιβάλ Ποίησης. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, με τίτλους Μεταιχμιακή χαρά (2013), Γλασκώβη (2014) και Ντακάρ (2020). Τα έργα του έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί σε πολλές γλώσσες και έχει λάβει μέρος σε διεθνή λογοτεχνικά φεστιβάλ και εκθέσεις βιβλίου, ενώ τα ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα σε πάνω από 15 χώρες. Είναι αντιπρόεδρος του σωματείου των Ελλήνων Ποιητών “Κύκλος Ποιητών” και συνιδρυτής και projectmanager για την Ελληνική πλευρά του διεθνούς προγράμματος λογοτεχνικών διαμονών Το καταφύγιο του Οδυσσέα. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης της Πάτρας τον έχει βραβεύσει για την προώθηση των Ελληνικών Γραμμάτων στο εξωτερικό.
***
Σταύρος Ζαφειρίου
Ένα τραγούδι για την αθέατη ραφή
Είναι αυτό. Και αυτό που είναι δεν αλλάζει.
Και αυτό που είναι δεν μπορεί να είναι αλλιώς.
Άργησα πολύ να καταλάβω το απορημένο βλέμμα της μάνας μου,
τη φράση του πατέρα μου: «Άντε, να πάμε στο σπίτι τώρα που τέλειωσαν όλα».
Ήταν αυτό.
Η μάνα μου δεν ήξερε για το Σημείο G,
δεν ήξερε ότι το σώμα της υπήρχε για εκείνη·
η μάνα μου δεν ήξερε πώς να επιθυμεί.
Ήξερε όμως να στριφώνει τα φορέματα,
να σημαδεύει το ύφασμα με το λεπτό σαπούνι·
η μάνα μου ήξερε πώς να σου κάνει αθέατη τη φανερή ραφή.
Ο πατέρας μου δεν έμαθε ποτέ ποιος ήταν ο Σαρτρ
κι ότι ἠ ύπαρξη προηγείται της ουσίας·
ούτε κατάλαβε ποτέ πως ήτανε αυτό που ήθελε ο ίδιος νά ’ναι.
Έμαθε όμως το ρίγος της ανάγκασης και το αβάσταχτο του εξαναγκασμένου·
ο πατέρας μου έμαθε πως η ταπείνωση χρειάζεται αντοχή,
όμως δεν έμαθε ποτέ πως ήτανε αυτός που είχε αντέξει.
Η μάνα μου δεν πίστευε στην καλοσύνη των άλλων
ούτε στην καλοσύνη του Θεού·
η μάνα μου δεν πίστευε σε καμιά καλοσύνη.
Πίστευε όμως στη Μεγάλη Παρασκευή των ανθρώπων·
η μάνα μου πίστευε στο βάρος του σταυρού.
Ο πατέρας μου δεν σκούπιζε ποτέ τα δάκρυά του·
άφηνε μόνη να στεγνώνει στα μάτια του η αρμύρα,
η θάλασσα που έβλεπε,
τα φαγωμένα βράχια· ο πατέρας μου
άφηνε μόνα να στεγνώνουνε στα μάτια του
εκείνα που αρνιότανε να πει.
Η μάνα μου αγαπούσε τα γεράνια,
ο πατέρας μου τα πετροχελίδονα.
Σ’ εκείνην άρεζαν τα τούρκικα μελό,
σ’ εκείνον οι ελληνικές κωμωδίες του εξήντα.
Τη μια φορά που πήγανε μαζί στο σινεμά
είδανε τη δανέζικη «Μαζούρκα του έρωτα».
Έζησαν κάμποση ζωή· ήταν αυτή.
Κι αυτή που ήταν δεν μπορεί να ήταν αλλιώς.
Ο Σταύρος Ζαφειρίου γεννήθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί δεκαέξι ποιητικά βιβλία του, με πιο πρόσφατο το Χρονικό του πάντοτε τελευταίου θανάτου (2024). Δημοσιεύει επίσης κριτικά κείμενα σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί και δημοσιευτεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Στη Γαλλία κυκλοφορούν τα βιβλία του: Προς τα πού – Μια πολεμική ιστορία, Δύσκολο και Τα φυσικά πράγματα, ενώ στην Ιταλία έχουν εκδοθεί οι ανθολογίες ποιημάτων του: Giusto per non dementicar la lingua και Quanto il rumore della vita teme la propria eco. To 2023 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Πράσινος ουρανός, μπλε χορτάρι. Τιμήθηκε επίσης με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού Ο Αναγνώστης για το βιβλίο του Προς τα που (Μια πολεμική ιστορία) και με το Βραβείο Λογοτέχνη για το σύνολο του έργου του από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας-Κύπρου.
***
Σωκράτης Καμπουρόπουλος

Κώστας Καναβούρης
θα ζωγραφίσει το διπλό της πορτρέτο.
Προς το παρόν δοκιμάζει το αίμα της,
τοποθετεί τα σωληνάκια μετάγγισης
από τον έναν κόσμο στον άλλο
ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα ροής.
Ξημερώνει.
Η Φρίντα Κάλο στέκεται με το χέρι υψωμένο,
αλλά κάτι πάει στραβά:
η στιγμή γίνεται παγκόσμιος χρόνος,
ο πόνος ανακυκλώνεται, δεν μεταγγίζεται,
το πινέλο μένει μετέωρο
όπως το δρεπάνι πριν τον οργασμό·
ουρλιάζει το τσεκούρι του Ραμόν Μερκαντέρ
μέσα στη μάσκα του Τρότσκι
και στη μάσκα του Ντιέγκο Ριβέρα.
Αδιέξοδο.
Τότε η Φρίντα Κάλο βάζει την πρώτη πινελιά,
και το αίμα όλου του κόσμου
αρχίζει να τρέχει.
Ο Κώστας Καναβούρης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1955. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και ιδρυτικό μέλος του κύκλου των ποιητών. Είναι αρθρογράφος στην εφημερίδα «Αυγή της Κυριακής» με τη στήλη «Υπάρχει λόγος». Δούλεψε επί σειρά ετών στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Είχε ως ραδιοφωνικός παραγωγός στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας την εκπομπή «Το μακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα», μια εκπομπή ποίησης και μουσικής. Έχει εκδώσει έντεκα ποιητικές συλλογές, μία συλλογή με άρθρα, μία με αφηγήματα και μία νουβέλα. Έχει τιμηθεί με το διεθνές βραβείο «Prix Marulic 2008» της Κροατικής Ραδιοφωνίας για τη νουβέλα «Η Μήδεια δεν βλέπει εφιάλτες». Η τελευταία του ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Τα παιδιά του Ζαμπρίσκι Πόιντ – Μικρή ανθολογία προβλημάτων» πήρε το βραβείο ποίησης του περιοδικού «Αναγνώστης». Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και αραβικά.
***
Χρήστος Κολτσίδας
Βρέχεται η καρδιά του σαμουράϊ
στον Άκη Παραφέλα
Πέφτει βροχή.
Βρέχεται ο κόσμος,
βρέχονται τα ρούχα του Σαμουράι,
βρέχεται το δέρμα του,
βρέχεται η καρδιά του,
βρέχεται κι ο νους του.
Αλλά για την καρδιά του τον νοιάζει πιο πολύ.
Ο Χρήστος Κολτσίδας γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1991. Σπούδασε φιλοσοφία στο Α.Π.Θ. Κυκλοφορούν τα βιβλία του: Τα ορεινά (Μελάνι, 2015), Βροχή περασμένη (Μελάνι, 2020), Νεροφόροι (Θράκα, 2021), Διαλεκτική (με τη Γιώτα Τεμπρίδου· Ακυβέρνητες Πολιτείες, 2022) και Η καρδιά του Σαμουράϊ (Θράκα, 2023). Το βιβλίο του «Τα ορεινά» κέρδισε το Κρατικό Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα το 2016.
***
Νικόλας Κουτσοδόντης
Νύσταξες πασάκα μου
Αντ’ αυτού είχες κάτι σχισμένο
στο βλέμμα όπως να κόψαν
το πράσινο γρασίδι στο βουνό
μ’ ένα κουτάλι σαν να κόβανε μια πάστα
το γρασίδι που φάνηκε στου τρένου
το τζάμι όταν ερχόμουν
μα ήσουν εσύ στις αιχμές ανάμεσα
εκείνη την ώρα που έπεφτε
ξύλο και βρισιές μεταξύ αγνώστων
έξω από τα Everest της γειτονιάς
κι απομακρυνόσουν
ξεκινώντας το κλάμα ως τη στάση
του λεωφορείου
Ξέρεις
η βία κυλάει με το ποτάμι
μα εμάς το πόδι έχει μαγκώσει
στην αργιλώδη άμμο του πάτου
και όπως κινούνται όλα
το νερό
ολόγυρα μας πνίγει.
Άλλα εσύ
εσύ είσαι σαν εκείνον τον ξανθό στρατιώτη
στο Βατερλό του Μπονταρτσούκ καθώς
μαινότανε η μάχη κι εκείνος
φώναζε να μην χυθεί άλλο αίμα.
Μου χαμογελάς — Αν ακολουθούσαμε τις αξίες
του φεμινισμού
ο κόσμος θα ήτανε καλύτερος.
Μου λες. Και πάλι
μου χαμογελάς
Έπλυνες τα δόντια σου και ξάπλωσες.
Είμαι εδώ
πιάνοντας την κοιλιά σου τώρα που κοιμάσαι
και θέλω να κοιτάζω ήρεμος
να ξεκρεμάς όλα εκείνα τ’ απλωμένα ρούχα
που ξεχάστηκαν κι ο άνεμος τα χτυπά
μ’ ένα τρομαχτικό αντιλάλημα
μέσα στην κοιλιά σου που —μα την τύχη μου— την πιάνω.
Κρατάμε τα χέρια κι είναι αυτό
μια περίεργη ανθοδέσμη στον ύπνο.
Ο Νικόλας Κουτσοδόντης είναι ποιητής και μεταφραστής με καταγωγή από την Άνδρο. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές: Χαλκομανία (2017), Μόνο κανέναν μη μου φέρεις σπίτι (2021), Ίσως φύγεις στο εξωτερικό (2024). Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Κροάτη ποιητή Μάρκο Πόγκατσαρ, Ο συλλέκτης των Κυριακών (2024), ενώ υπήρξε υπεύθυνος έκδοσης της πρώτης Ανθολογίας Ελληνικής Κουήρ Ποίησης (2023). Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών και του Δικτύου Λογοτεχνών, ενώ το 2024 εκλέχτηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.
***
Αριστοτέλης Πιττάρης
Όλη τη δίψα
Σαν να συγκέντρωσα οικειοθελώς όλη τη δίψα
—έτσι διάσπαρτη όπως ήταν στη ζωή μου—
μονάχα στο δικό σου πρόσωπο και αυτοβούλως
να με βύθιζα εντός της
κάθε φορά που βρισκόμουνα μακριά σου
Εγώ μου το ’κανα αυτό
κι όχι από άδολη αγάπη προς εσένα
Και δε θυμάμαι να μου ζήτησες
τον κεντρικό αυτό ρόλο που σου ανέθεσα
να παίζεις στη ζωή μου
να συντονίζεις τους ανέμους μου
να συγκεντρώνεις τις παράλληλες σταγόνες της βροχής
στο πιο φαρδύ ποτάμι
και κατά βούληση να τ’ οδηγείς
είτε να με δροσίζει
σαν ξαποσταίνω αμέριμνος στις όχθες
είτε να με συντρίβει μ’ όλη του την ορμή
Με τα κουρέλια και τις στάχτες του
να με συμπαρασύρει
Ο Αριστοτέλης Πιττάρης γεννήθηκε το 1989 και έζησε κυρίως στη Θεσσαλονίκη, με διαλείμματα σε Σαντορίνη, Πόρτο, Παρίσι, Κρήτη. Σπούδασε στα τμήματα Πολιτικών
Μηχανικών και Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ίδιου πανεπιστημίου. Το βιβλίο Λίμνες μέσα σε θάλασσα είναι η πρώτη του συλλογή ποιημάτων και πεζών. Ορισμένα κείμενά του έχουν δημοσιευθεί στη Θράκα, στο περιοδικό Ararouna και στην ανθολογία Για την Κατερίνα Αγγελάκη‐Ρουκ του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας‐Κύπρου.
***
Μαρία Ρέστα
Έτσι για αλλαγή
Θα ’θελα μια φορά
Να πιάσω το μολύβι
Για να τακτοποιήσω
Τα σωθικά μίας κασέτας
Που χύθηκαν έξω
Ή να τυλίξω τα πλούσια
Κι ατίθασα μαλλιά μου
Σε ένα ατημέλητο σινιόν
Μα η κόμη μου
Είναι επιμελώς φτωχή
Κι όλα τα τραγούδια μας
Ψηφιοποιήθηκαν
Το μολύβι το πιάνω
Μόνο για την αιχμηρή
Γραφιτένια του ακίδα
Που με χαράσσει επαρκώς
Ώστε να αιμορραγώ
Στις λευκές σελίδες
Δε φτιάχτηκαν τυχαία
Από το ίδιο υλικό
Με τις σφαίρες
Οι πυρήνες των μολυβιών
Η Μαρία Ρέστα γεννήθηκε στην Ξάνθη την πρώτη Απριλίου του 1991, ήταν Μεγάλη Δευτέρα επτά η ώρα το πρωί. Έζησε στην Ξάνθη το πρώτο της Πάσχα και τα επόμενα δεκαεπτά. Σπούδασε Ιατρική στη Θεσσαλονίκη κι έπειτα Μοριακή Βιολογία και Γενετική στην Αλεξανδρούπολη. Έκανε την αγροτική ιατρή στις Σέρρες και την ειδικευόμενη στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη, όπου ολοκλήρωσε αυτόν το Γολγοθά κι έγινε παιδίατρη. Μένει στο Παρίσι και ασκείται στην Παιδιατρική Ενδοκρινολογία. Γράφει ελεγείες και μονόσειρα αστεία, που είναι περίπου το ίδιο πράγμα. Το Πεσάχ είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.
***
Βικτώρια Τσιόκου
ημέρα 83
θυμάμαι
από μικρή
σε ρωτούσα πού και πού
πόσο με αγαπάς
—αφού για τα παιδιά
η αγάπη μετριέται
και ζυγίζεται
και κάπου χωράει—
και μου έλεγες
δείχνοντας με το δάχτυλο στο πάτωμα
από εδώ
μέχρι τον ουρανό!»
και το δάχτυλο σηκωνόταν μαζί με το χέρι όσο πιο ψηλά
μπορούσε
μπαμπά,
ο ουρανός μας δεν τελειώνει ποτέ,
καλέ μου
Η Βικτώρια Τσιόκου γεννήθηκε το 1995 στη Γερμανία, μεγάλωσε στην Πρέβεζα και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο ΑΠΘ. Έκτοτε έχει ζήσει στη Φινλανδία, την Ισπανία, την Αυστραλία και τον Καναδά. Έκανε το μεταπτυχιακό της στην Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας στο Σαν Σεμπαστιάν, και πλέον ζει και εργάζεται στην Ισπανία.
***
Γεωργία Τσουκαλοχωρίτη
Μαθήματα πιάνου
