Σημειώσεις για 11 βιβλία που διάβασα μέσα στο 2018
Σήμερα, στο τελευταίο καφεδάκι της χρονιάς, στα εγκαταλειμμένα από ανθρώπους, αλλά όμορφα παράλια Λάρισας, θα προσπαθήσω (με τη βιβλιοθήκη μου να βρίσκεται στη Λάρισα) από μνήμης να γράψω λίγα λόγια για 11 βιβλία που διάβασα μέσα στο 2018 .
Λέω που διάβασα μέσα στο 2018 γιατί κάποια δεν εκδόθηκαν μέσα στο 2018.
Επίσης δεν είναι μια λίστα με τα πιο σημαντικά βιβλία ή με τα καλύτερα, αλλά απλά μια μικρή λίστα με τα 11 πρώτα βιβλία που βρήκα σε αυτά μεγάλο ενδιαφέρον και θα έρθουν στη μνήμη μου.
Κατερίνα Ζησάκη, Μισέρημος
εκδόσεις Μανδραγόρας
Η Κατερίνα Ζησάκη γράφει για την συντροφικότητα, συντάσσεται πάντα με τους αδύναμους , με την αντιεξουσία . Είναι μια τάση που ακολουθείται από πολλούς, δυστυχώς μη επιτυχημένα.Συνήθως καταλήγει σε φλυαρία, σε κοινοτοπίες, επαναλήψεις, μονομερή αντίληψη δημιουργίας με άνισο καταμερισμό στο τι θα πει κάποιος και (όχι) στο πώς. Η διαφορά λοιπόν της Ζησάκη είναι πως είναι πολύ καλή σε αυτό που κάνει.
Παρα την παρορμητικότητα στην έκφρασή της, πριν το βιβλίο, την παραμερίζει και δουλεύει το πώς. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ποιήματα στην υπηρεσία της επανάστασης, του έρωτα, του αγώνα που ενώ μας γοητεύουν , μας προβληματίζουν, μας αφυπνίζουν, παράλληλα δεν εμπεριέχουν τα αρνητικά αυτής της τάσης σήμερα που ανέφερα πιο πάνω.
Και επειδή η ποίηση είναι πρώτα γλώσσα, μόνο όταν φροντίζει κανείς το πώς , μπορεί να
μας δώσει το τι και να μας αγγίξει. Αν σας άρεσε το προηγούμενό της βιβλίο, μπορώ να σας πω με σιγουριά πως η μισέρημος είναι ξεκάθαρα ένα βήμα μπροστά για τη Ζησάκη.
Κώστας Λάνταβος, Καλημέρα
εκδόσεις Γαβριηλίδης
Είναι πολύ όμορφο, να βλέπεις σε έναν ποιητή πως μέσα στον χρόνο όχι μόνο διατηρεί την ποιότητά του, αλλά η δουλειά του ανεβαίνει και επίπεδο. Αυτό ένοιωσα διαβάζοντας το “Καλημέρα”. Πήρα τηλέφωνο τον Κώστα και είπα “Το καλύτερο σου” . Είναι μια ποίηση που είναι και προσιτή στις αισθήσεις και μέσω του στοχασμού. Όποιος έχει διαβάσει το προηγούμενο βιβλίο του ποιητή “Τα μάτια του μικρού θεού” δεν μπορεί παρά να δει μια συνέχεια στην αισθητική. Και ο Λάνταβος πάει πιο βαθιά καλύπτοντας επίσης μεγαλύτερη επιφάνεια.
Πέτρος Σκυθιώτης, Οι Ακαδημαϊκές Σημειώσεις του ίαν μάρκεζιτς
εκδόσεις θράκα
Είναι ένα βιβλίο που το έζησα σε όλη την πορεία του μέχρι το τυπογραφείο. Από αυτά που ή θα το παρατήσεις στο δεύτερο ποίημα ή θα το αγαπήσεις. Προσωπικά είναι από τα πολύ αγαπημένα μου.
Ένας ακαδημαϊκός και ένας φοιτητής σε μια ποιητική σύνθεση, να επιχειρούν τρελά πειράματα, γεμάτα μαγικό ρεαλισμό, μαύρο χιούμορ, με μια υπόγεια και φυσική (όχι στρατευμένη ) αντικαπιταλιστική οπτική της ζωής.
Ivan Srsen , Φαύλος Κύκλος
εκδόσεις Καστανιώτη
Ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε στην κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης στη χώρα μας
αλλά γράφτηκε στα Κροατικά μερικά χρόνια πριν. Μας μιλά για την περιπέτεια μιας Νιγηριανής γυναίκας σε φυλακές της Γερμανίας , σε μια πτέρυγα γεμάτη από κρατούμενες
από χώρες της Πρωην Γιουγκοσλαβίας. Το έγκλημά της πως δεν είχε χαρτιά.
Μέσα από την πλοκή βλέπουμε τα πόσα εγκλήματα μένουν ατιμώρητα εις βάρος γυναικών
που έχουν διαπράξει αυτό το “έγκλημα”.
Επίσης ο Ίβαν Σερσεν σε συνέντευξή του μας ενημέρωσε πως ο ίδιος είναι παντρεμένος με μετανάστρια από Νιγηρία και στην παρουσίαση του βιβλίου του, μας εκμυστηρεύτηκε πως το έργο του είναι συνδυασμός μυθοπλασίας αλλά και αληθινών ιστοριών από ανθρώπους που προσπάθησαν να βρουν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη αλλά συνάντησαν το πιο ψυχρό πρόσωπό της. Τέλος για αυτό το βιβλίο δε μπορώ να μην αναφέρω ξανά το σημείο δράσης του. Μια γυναικεία φυλακή. Έχουμε δει δεκάδες ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, πραγματικές συνεντεύξεις, ντοκιμαντέρ, για φυλακές. Πόσα όμως από αυτά αφορούσαν γυναικείες φυλακές; Ο Σέρσεν εκτός όλων των άλλων μας βάζει μέσα στην καθημερινότητα μιας φυλακής με διαφορετικές συνθήκες από αυτές που όλοι γνωρίζουμε.
Αθηνά Τσάκαλου, Οι λεηλάτες του Μεσημεριού
εκδόσεις των συναδέλφων
Μετά από ένα μυθιστόρημα που μιλά για τις γυναικείες φυλακές, θα μιλήσω για ένα
μυθιστόρημα που γράφτηκε από την Αθηνά Τσάκαλου εξόριστη στη Σαλαμίνα .
Έχοντας ο ίδιος μεγαλώσει στη δεκαετία του 80 σε ορεινό χωριό της Θεσσαλίας, διαβάζοντας το βιβλίο της Τσάκαλου , ήταν σαν να έβγαιναν μνήμες από το υποσυνείδητο στην επιφάνεια .
Η ικανότητά της να σκιαγραφεί τις προσωπικότητες των ηρώων της αλλά και κάθε προσώπου που εμφανίζεται στο μυθιστόρημά της είναι πραγματικά θαυμαστή.Ένας απλός διάλογος, με τα πιο απλά λόγια, μπορεί να σχηματίσει τέτοια δυναμική που να καρφωθεί στο μυαλό σου για ώρες. Αυτό το χαρακτηριστικό το συναντά κανείς συνομιλώντας και με την ίδια την συγγραφέα, για αυτό και αντί συνέχειας θα παραπέμψω όσους διαβάζουν αυτή τη μικρή λίστα, σε μια συνέντευξη της Τσάκαλου στον Σαμσων Ρακά στο ΑΣΣΟΔΥΟ
”
http://1-2.gr/2018/03/14/h-athhna-tsakaloy-koita-sta-matia-ton-hrhsto-tsoytsoyvh/
Αντώνης Ψάλτης, Βασίλειο για ένα μολύβι .
εκδόσεις κέδρος
Ο Ψάλτης με το τρίτο του προσωπικό βιβλίο, επιχειρεί με ένδυμα την ιστορία του Δον Κιχώτη να προσεγγίσει παιχνιδιάρικα και όχι με κακεντρέχεια την ποιητική κοινότητα των ημερών μας με όλα της θετικά και τα αρνητικά.Με μαύρο χιούμορ, (αυτο)σαρκαστικός και με εξαίρετο χειρισμό της γλώσσας
Γιάννης Στίγκας, Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο
εκδόσεις μικρή άρκτος
Το 9ο τεύχος της θράκας, όταν με το καλό κυκλοφορήσει, θα είναι αφιερωμένο στο πρόγραμμα κυκλικών διαμονών “Το καταφύγιο του Οδυσσέα” και στον Γιάννη Στίγκα. Με τη λογική πως δεν χρειάζεται κάποιος να πεθάνει ή να φτάσει στα 60 του για να αξίζει ένα αφιέρωμα και έχοντας
σαν βάση μια φουρνιά ή γενιά μετά το 2000 που πιστεύουμε στην ποιότητά της, επιλέξαμε να κάνουμε την αρχή με έναν ποιητή που έχει ήδη 6 βιβλία στο ενεργητικό του και ασκεί ήδη επιρροή σε πολλούς νέους ποιητές. Στα πλαίσια του αφιερώματος ξαναδιάβασα τα πέντε τελευταία βιβλία του ,που τα βρίσκω όλα πολύ ποιοτικά. Δε μπόρεσα όμως να μην σταθώ σε ένα πιο πολύ, κάτι που ίσως δε θα αρέσει στον Στίγκα. Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο, ένα ολιγοσέλιδο βιβλίο που πιστεύω θα μείνει σίγουρα ως ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία της εποχής μας. Είναι από τα βιβλία που αν δεν είσαι καλός κριτικός λογοτεχνίας, δε θες να το αναλύσεις, γιατί φοβάσαι μη μειώσεις την αξία του. Αν είσαι αναγνώστης, χρειάζεται απλά να εμπιστευτείς κάποιον που σου μίλησε για αυτό. Και έτσι πιστεύω κύλησε αυτό το βιβλίο. Περισσότερο από στόμα σε στόμα και από χέρι σε χέρι. Η ποίηση μέσα σε αυτό αρκεί.
Τέλος όταν το περιοδικό θράκα επισκέπτεται σχολεία να παρουσιάσει σε μαθητές λυκείου ποίηση που γράφεται σήμερα στην Ελλάδα, το ομώνυμο ποίημα είναι πάντα εντός ύλης.
Βασίλης Ζηλάκος, Νερά γελούνε
εκδόσεις Σαιξπηρικόν
Μια ακόμα περίπτωση που δυσκολεύομαι να μιλήσω για ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ . Γραφή στοχαστική, πολύ άρτια δομημένη. Δεν βρίσκεις κόκκαλο στη ροή (και στην γλώσσα και στην έννοια) . Ο τρόπος με τον οποίο συνδέει μέσα σε τόσες λίγες λέξεις διαφορετικές εικόνες και παράγει μέγιστο αισθητικό αποτέλεσμα είναι αυτό που κυριαρχεί στο μυαλό μου όταν σκέφτομαι το συγκεκριμμένο βιβλίο. Ο Ζηλάκος βρίσκει μια ισορροπία ανάμεσα στα πρώτα βήματα της αλήθειας και στην άγνωστη συνέχεια της. Δίνει λίγο έδαφος και μετά ερωτήσεις, όχι απαντήσεις. Μα έτσι όμως δεν γίνεται και στη ζωή; Μόνο οι ηλίθιοι νομίζουν πως έχουν απαντήσεις για όλα.
Χαρίλαος Νικολαΐδης, Άλλες Γεύσεις
εκδόσεις Μελάνι
Όταν σκέφτομαι το πρώτο του βιβλίο “Αλεπού στον αυτοκινητόδρομο” πάντα σκέφτομαι την ταχύτητα για κάποιο λόγο. Με το δεύτερο βιβλίο του “Άλλες γεύσεις” δεν αλλάζω γνώμη. Ο Νικολαίδης είναι πάντα στους τελικούς της ποίησης, στα 110 μέτρα με εμπόδια. Και με χιούμορ , αφαιρετικός , με εξαιρετική σπιρτάδα τρέχει την κούρσα με επιτυχία και με την δεύτερη ανάγνωση, βλέπεις τα εμπόδια , την αισθαντικότητά του πίσω από τον κυνισμό, την ευστροφία του. Μια γραφή που ζει 100% στην εποχή της.
Κυριάκος Συφιλτζόγλου, Δραμάιλο
εκδόσεις Αντίποδες
Ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου ζει στη Δράμα. Από επιλογή . Τα τελευταία χρόνια εκτός από την ποιητική παραγωγή του , μας απασχολεί και με εκθέσεις φωτογραφίας. Στην αρχή οι χελώνες της ΔΕΗ , μετά τα τοπία και τέλος τα σπίτια που κάποτε είχαν ζωή. Δεκάδες αν όχι εκατοντάδες φωτογραφίες εγκαταλελειμμένων σπιτιών, το καθένα με τη δική του ιστορία. Μερικές θα βρούμε και μέσα στο βιβλίο. Και φωτογραφίες και τις ιστορίες αυτών των σπιτιών.
Η απώλεια παίζει με τη ζωή και ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου μας έδωσε ένα ακόμα ξεχωριστό και από άποψη θεματολογίας βιβλίο.
Σαμσών Ρακάς, Ούτις
εκδόσεις υποκείμενο
Ένα βιβλίο ποίησης πάνω από 250 σελίδες . Και αυτή τη στιγμή κλέβω, γιατί είναι αυτό που διαβάζω αυτές τις μέρες. Ωστόσο θα το συμπεριλάβω και ας μην το έχω τελειώσει. Οι στιγμές που σου προσφέρει αυτό το βιβλίο σε κάνουν να σκέφτεσαι, μήπως είναι βιβλίο εποχής; Επιβεβαιώνεται κάπως αυτό από την αποδοχή που έχει . Ζει έξω από τους κλειστούς λογοτεχνικούς κύκλους. Ένα βιβλίο που θέλει αφοσίωση, σε κερδίζει, το σέβεσαι, αποκτά τον δικό του χώρο ξεχωριστά. Ο Σαμσών Ρακάς είναι ένας ποιητής που δεν συμπεριλαμβάνεται σε ανθολογίες , επιλέγει ο ίδιος να μην έχει σχέση με βραβεία και δημόσιες σχέσεις, όμως και μέσα στους λογοτεχνικούς κύκλους χαίρει εκτίμησης. Είναι το παράδειγμα που φέρνω σε όποιον απογοητευμένο νέο με πραγματικό ταλέντο , στεναχωριέται γιατί πολλές φορές τον αγνοούν. Η καλή δουλειά αργά ή γρήγορα προσέχεται και εκτιμάται , θέλουν δε θέλουν μερικοί και χωρίς πιστοποιητικά καλής συμπεριφοράς.
