Ως μέρος της “Παρουσίασης του Κύκλου Ποιητών και του Versopolis* (Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών)”, το φετινό Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης φιλοξένησε τον Τούρκο ποιητή Selahattin Yolgiden.
Μετάφραση: Νικόλας Κουτσοδόντης
ουρλιάζω όπως ουρλιάζει ο λύκος
κατέβηκα στην πεδιάδα μέσα στο φεγγαρόφωτο σαν λύκος.
τέσσερα πόδια, τέσσερις άλυσοι: πόνος, αποστροφή, υποψία και πάθος.
δυο γράμματα έξι γραμματόσημα τέσσερις σφραγίδες.
κοιμόσουν τα παράθυρά σου θόλωσαν
το φεγγάρι ήταν ο πατέρας μου το ’ξερα καλά.
ξαπλώνω δίπλα σου ένας νεκρός ποντικός πάνω στο στήθος μου.
νόμιζες πως θα κρατούσες τα ψέματά σου για τον εαυτό σου; τι γελοίο!
τις προάλλες τα είπα με τον θεό
γι’ αυτό και ούρλιαξα όταν ρώτησες εάν πιστεύω σε κάτι.
χαμογέλασες. ακόμη ένα αστείο.
συνέχιζαν τα μέσα έξω ο ένας στον άλλο.
γλείψανε αλάτι ο ένας απ’ το δέρμα του άλλου.
σκότωσα την επιθυμία μου να σκοτώνω τη νύχτα.
μια ημέρα πλάι στο ποτάμι έσκισα το τομάρι μου που ήταν πολύ οκέι.
κατάλαβα πως όλοι εξουθενώνονται μια μέρα το οποίο είναι εντάξει.
ουρλιάζω και ουρλιάζω και ουρλιάζω;
ουρλιάζω όπως ουρλιάζει ο λύκος.
να κρυφτείς μέσα
ο μοβ μανδύας σου ήταν ιδιοκτησία ενός βυζαντινού φαντάσματος.
το λιωμένο κερί έσταξε απ’ τον αφαλό σου και σκέπασε τα γεννητικά σου όργανα.
τα φύλλα του γερανιού κιτρίνισαν μέσα στον καβάλο σου
κι ωστόσο «ο νοέμβριος είναι μαγικός μες στην καρδιά μας».
ο τόπος που μπορείς να φανταστείς για να κρυφτείς μέσα στη νύχτα είναι ο πιο μακρινός.
πώς μπορεί ένας άνθρωπος που ουδέποτε μάζεψε φρούτα
απ’ το κλαδί να μιλάει για ζωή;
υποτίθεται έχει αναστήσει τόσους ανθρώπους απ’ τον τάφο
μα δεν μπορούσε να επαναφέρει τις περίφημες εννιά ζωές της γάτας.
έχω έναν φακό να λάμπει μες στα μάτια μου και είμαι τυφλός.
κάποιος θα στουκάρει επάνω σ’ ένα κτήριο
που κάποτε ήταν φρενοκομείο κι αυτό θα μετατραπεί σε βράχο.
το κοράκι στο μπαλκόνι μού βγάζει ένα γουργουριστό κρώξιμο όταν ανοίγω το στόμα μου.
τα χέρια των ωρών και των λεπτών όπου μεγάλωσαν
– δεν μιλώ για το ρολόι που ζωγράφισα επάνω στην κοιλιά σου με κραγιόν.
με τον ρυθμό αυτό δεν θα μείνουν πέταλα μαργαρίτας για μελλοντικές προβλέψεις.
σε ποια νότα φτάνεις όταν μπαίνω μέσα σου;
τι γεύση αισθάνομαι όσο περιστρέφω τη γλώσσα μου γύρω απ’ τη ρώγα σου;
μισοσκισμένα εσώρουχα από τούλι. πυρκαγιά!
το ρόδι αποσυντίθεται όταν το μυαλό
αποσυντίθεται λεπτό το λεπτό κοιτάζοντας στους καθρέφτες
που καταφθάνουνε απ’ την ανυπαρξία.
η κάμπια που σέρνεται απ’ την άκρη της πετσέτας είναι σαν ασημοκέντητη δαντέλα.
αυτή τη νύχτα της τέφρας. όταν σβήνουνε τα φώτα.
για χίλια χρόνια της ψυχής μου η βρομιά συσσωρεύτηκε: στυγνέ!
ποιος σε σκότωσε ω γιέ της μαρίας;
ο πρώτος που πεθαίνει αρχίζει την αποκάλυψη
σ’ ένα κλαδί κουρνιάζω αθέατος. κρα!
πτηνά βαστάνε μέρη ενός πτώματος στα ράμφη που μοιάζουν με παιχνίδια
κι όταν γελώ με τις φωλιές τους συνθλίβομαι κει όπου κουρνιάζω.
αίμα ρέει από κάποιου τα χέρια
μέσα στ’ αχαμνά των γυναικών που κουβαλούν νερό.
επειδή το να το παίζεις θύμα ανάμεσα σε απατεώνες
είναι ένα ψέμα που μας έρχεται απ’ τον αδάμ.
επειδή η βροχή οδηγεί στη βροχή
που πλένει το ακίνητο πρόσωπο στο άγαλμα ενός παράλυτου παιδιού.
επειδή έχω βγει από τα τρία πρώτα λεπτά του σύμπαντος.
ο πρώτος που πεθαίνει αρχίζει την αποκάλυψη.
γέμισες τα πάντα
κόπρανα, σάλιο και σπέρμα.
γιατί από τότε που αυτό το έξυπνο κάθαρμα που λέγεται άνθρωπος
υπάρχει σε αυτόν τον κόσμο –παρακαλώ βάλτε κι εμένα μέσα– υπάρχει το κακό.
γι’ αυτό και κάθε άνθρωπος είναι αυτοχειρία.
ακόμη κουβαλάω κάτι μέσα μου σαν σκοτεινό στολίδι
στην πανοπλία του άρη: το μάτι του θεού.
επειδή αρνήθηκα τον ιερό λόγο κάηκα!
τρέφοντας τις φλόγες της φωτιάς με σάρκα που ξεριζώθηκε από μέσα μου
τους χωλούς, τους τυφλούς, τους κουφούς και τους νεκρούς!
ας αφήσουμε τις βιολέτες, τους λόφους και την ομίχλη
να διατηρήσουν έδαφος στα όνειρά μας.
ας γίνει γνωστό: ποιος δεν έχει κλάψει για άλλον;
ήσουν ένα χρόνο μεγαλύτερος όταν επέστρεψες απ’ το νησί.
κι άμα βάλεις τα κλάματα ο θρόμβος στον λαιμό σου
θα κυλήσει έξω απ’ τα μάτια σου.
όταν η πλατεία της πόλης είναι γεμάτη μ’ εκείνους που έχουν ξεχάσει
πού είναι θαμμένοι το απόγευμα εισβάλλει σε παγίδες πουλιών μέσα στο δάσος.
έτσι η ζωή έχει να κάνει με το να ξεχνάς και να θυμάσαι
λεβάντες και καυτερό πιπέρι, μαρμελάδες και αλάτι,
το να πηγαίνεις και να έρχεσαι, την ανυπαρξία και την αιωνιότητα,
ο χρόνος που περνάει ένας παραπειστικός οδηγός όπως πάντα.
στίχοι της λησμοσύνης
κεφάλια από κούκλες κρέμονται από μια κερασιά
χυμός φυτού πασαλειμμένος με τη στάχτη σιγαρέτου δέντρα φακιδωμένα
με μολύβδινους δονητές.
κάποιος σου κρατάει την καρδιά που δέκα φορές σταμάτησε.
σχοινιά μαριονέτας. κοίτα!
το ξυπνητήρι στο ρολόι σου δουλεύει όταν πεθαίνεις. κλείσε το βιβλίο.
χυμός κεράσι οι αδερφοί καραμάζοφ πύλες της πάντοβα.
μεγαλώνεις κάθε που έρχεσαι στου δέρματος την πόρτα. τρέξε!
όλοι όσοι θες να πλησιάσεις είναι γκρίζοι.
να θυμάσαι έχεις φτιαχτεί από φωτιά
φωτιά που σε καίει ξανά και ξανά.
να ξέρεις πως ακόμα βρίσκεσαι μέσα στη μήτρα.
οι στίχοι της λησμοσύνης σε ακολουθούνε όλη σου τη ζωή.
μην τρέχεις. οι γάτες κυνηγούν η μια την άλλη μέσα στο δωμάτιο.
στέκεσαι στο κατάστρωμα ενός πλοίου παιδικού
ένα μαξιλάρι που έχει το σχήμα του προσώπου σου φαντάσματα σκυλιών.
πόνος. μην ξεχνάς πως κολυμπάς σε καπνό μαριχουάνας.
μη μου πεις. καθόλου δεν είναι έτσι.
κόλλα τη φωτογραφία σου στον καθρέφτη και φτύνε πάνω της κάθε πρωί.
κουβάλα την αηδία σου στο σώμα σου την αηδία με ό,τι ζεις.
μπορείς να δεις τη νύχτα όταν κοιμάσαι
ήσουν ένας σπόρος. αναδύθηκες. μεγάλωσες.
ήρθαν σε σένα με διάφορους ήλιους. λαμπεροί κάποιοι από αυτούς παρότι μακριοί
άλλοι χλομοί και κοντινοί.
έπρεπε το φως να αποξέσεις από πάνω τους με τα νύχια σου.
ανόητε. όταν η γυναίκα που για χρόνια ήθελες στα μάτια σου κολυμπάει
είπες τα πάντα που δεν έπρεπε να είχες πει. τώρα
θα πλησιάσουν και θα πούνε, “κύριε, το μακριά είναι καλά.”
είσαι χαρούμενος που υφίσταται το σύμπαν. Οι κουκουβάγιες δεν αφήνουν τους
ανθρώπους να τις χαϊδέψουν.
βλεφαρίζεις και η λεπτή μεμβράνη ανοίγει και κλείνει.
μπορείς να δεις τη νύχτα όταν κοιμάσαι όταν κρεμάνε
φυλαχτά απ’ της τίγρης το μάτι καμωμένα και τρέχουν μακριά.
ποιος ξέρει πως δεν έχεις κάνει τίποτα απ’ ‘οσα ξέρεις.
είσαι ξαπλωμένος με μια γάτα ως το πρωί. καλά.
τώρα θα σε ρωτήσουνε για την αγάπη. πες,“κύριε, δεν θυμάμαι”
περιμένεις ένα μίνιμπας για χρόνια που δεν έρχεται ποτέ.
πάντοτε μπαίνεις απ’ την ίδια στάση.
όλη σου η ιστορία πιασμένη σε έναν βρόγχο.
οπότε σπάσε την τηλεόραση και πεταξέ τη μακριά.
έχει σημασία ποιος κάνει έρωτα σε ποιόν;
βρες κάτι καινούριο για τον εαυτό σου που δεν ξέρεις.
κάτι που δεν είναι σοβαρό. σταμάτα να υποκρύπτεις πράγματα και ψάξε.
τώρα θα ρωτήσουνε για τη ζωή σου πες, “κύριε, είναι αυτό ζωή;”
σου έδωσαν ένα άλογο με άγριες βιολέτες στα καπούλια του.
έφτασες στο νερό ήπιες.
πέρασες μέσα από πόλεις με πύργους ρολογιού.
έκανες σε νεράιδες έρωτα και απ’ τα τραγούδια τους δεν ξεγελάστηκες
τα οποία άκουγες όσο ήσουν ερωτευμένος.
μπράβο σου. υπήρχαν διαφημιστικές πινακίδες. άλλαξες τη ματιά σου
και είδες την αλήθεια. όλοι τσίριζαν για τον εαυτό τους.
άρχισες να πιθηκίζεις έναν λύκο.
θα σε ρωτήσουν για τον εαυτό σου. πες, “κύριε, μακάρι να έβρισκα τον εαυτό μου.”
αγάπησε το μαλλί τους ανθρώπους που πλέκουνε και τις βελόνες τους.
πάντα κάποιος έτοιμος να χαθεί.
μείνε ζωντανός. θόλωσε τον καθρέφτη
κάλυψε τον με ομίχλη και γράψε το όνομα σου εκεί.
έπειτα σβήστο. είναι ό,τι είμαστε.
μάθε το. και μην προσπαθήσεις να ξεγελάσεις κανέναν.
αγάπα. μη μιλάς.
έπειτα αγάπησε ξανά. άνοιγε τα πλευρά σου από καιρού εις καιρόν.
ψάξε για το μαργαριτάρι που άφησες στην καρδιά σου είκοσι χρόνια πίσω.
δες αν είναι ακόμα εκεί.
αν σε ρωτήσουν για το μέλλον πες,“κύριε, δεν γνωρίζω.”
μίλησαν για το νερό λίμνες ποτάμια πιτσιρίκια
που τα νύχια τους τρώνε. η ψυχή κάθεται σαν πουκάμισο
που φοράς επάνω στο κορμί σου. πως τη λένε αυτή τη γάτα
που κοιτάζει τη σελήνη τα βράδια;
κρύωσε. πάγωσε. γίνε μούσκεμα. πάρε φωτιά. θέλω να πω… μείνε λίγο ακόμα.
τα πάντα έχουνε έναν ρυθμό μια ψυχή ένα σώμα.
τώρα θα σε ρωτήσουνε για το δικό σου. πες,“κύριε, είμαι ορφανός.”
θα σε παρατήσουνε σε ένα πηγάδι. μη φοβάσαι.
επανέλαβε τις προσευχές που ξέρεις. δεν έχει σημασία σε ποιόν.
τις περιπλανήσεις σου σε κήπους θερινούς το γόνατο σου το ματωμένο
όταν έπεσες. τα πρώτα ποιήματα που έγραψες
σε συντροφεύουν πάντα. η πρώτη γυναίκα που μπήκες
που να είναι τώρα; ασφαλώς αναρωτήθηκες.
αν σε ρωτήσουνε το χρώμα πες, “κύριε, το αίμα το ξέρω καλά.”
το δέρμα σου έχει κάνει κρούστα. δεν υπάρχει ουδής για να το ξεφλουδίσει.
έχει περάσει καιρός πολύς που έπαψα να συγκρίνω πράγματα άψυχα
με φρούτα. τις πτυχές ενός άγνωστου δέρματος το να κοιμάσαι με έναν
που σε αγκαλιάζει με πάθος.
τέτοια ψέματα. πέρασες τη ζωή σου κλαίγοντας για γάτες
για αδέσποτα σκυλιά με ετικέτες πλαστικές περασμένες στα αυτιά τους.
όλα ετούτα είναι πιο σημαντικά από σένα απαρχαιωμένε.
θα σε ρωτήσουνε ποιος είσαι;
πες τους ένας απ’ το πλήθος. πες τους ποιός δεν είμαι.
έχω ήδη δώσει αυτό που ήξερα σε σένα.
οπότε έμαθα κάτι: τι νόημα έχει στα 40 να ξεχνάς.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Τούρκος ποιητής, μεταφραστής και εκδότης. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη. Η ποίησή του έχει δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά. Μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Istanbul Offline, το έργο του έχει μεταφραστεί σε 17 γλώσσες. Συμμετείχε σε πολυάριθμα φεστιβάλ στην Τουρκία και στο εξωτερικό.
Τα βιβλία του είναι:
Su Kıyısında Kimse Yoktu [There Was No One By the Water],
εκδ. Adam: 2004 – Νικητής του βραβείου ποίησης Cemal Süreya το 2004
Gün Geceye Küstüğünde [When the Day Sulk To Night],
εκδ. Yayınları: 2007 – Νικητής του βραβείου ποίησης M. Sunullah Arısoy το 2007
Unuttuğum Limanlar [The Ports I Forgot], εκδ. Sel: 2009
Lacivert Bir Oyundu İkimiz Arasında [Navy Blue Was A Game Between Us], εκδ. Kırmızı Kedi, 2011 – Νικητής του βραβείου ποίησης Arif Damar το 2011 Eve Geç Kaldım Yalnızlık Bekler [I Am Late For Home Loneliness Wait],
εκδ. Kırmızı Kedi: 2013 – Νικητής του βραβείου ποίησης Behçet Aysan το 2014 Gittiğim En Uzak Yer Sizdiniz [You We’re The Furthest Place I’ve Ever Been], εκδ. Kırmızı Kedi: 2015
Herkes Ayrıldı Kendinden [Everybody Left Himself], εκδ. Kırmızı Kedi: 2017 Uyurken De Görebiliyorsun Geceyi [You Can See The Night While You Sleep Too], εκδ. Kırmızı Kedi: 2022 – Νικητής του 16ου Βραβείου Ποίησης Metin Altıok 2023 Bach’ın Şemsiyesi [Bach’s Umbrella], Orlando Poetry Art: 2023
* χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη
