Για το Κοράκι του Αλισάνογλου
Του Γιώργου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη
Το Κοράκι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κόσμους: των νεκρών και των ζωντανών. Όμως, σ’ αντίθεση με το Κοράκι του Άλεξ Πρόγιας, το Κοράκι του Έντγκαρ Άλλαν Πόε δεν επιφέρει καμιά δικαίωση. Ο ερωτευμένος πενθεί για την Ελεονόρα, την ερωμένη που έχει χαθεί στην άβυσσο του θανάτου– ή θα μπορούσε να είναι ζωντανή σ’ ένα φέρετρο και να ουρλιάζει για τη σωτηρία της‧ κανείς όμως δε θα την άκουγε–ποτέ ξανά.
Αφοσιωμένος στη χαμένη Ελεονόρα, o πενθών εραστής δε χάνει ώρα να μάθει για τη χαμένη Ελεονόρα, ρωτώντας το Κοράκι αν βρίσκεται στην Παράδεισο ή την τρώει της Κόλασης το σαράκι‧ ωστόσο, το Κοράκι αποκρίνεται μόνο «Πότε πια» η μόνη γνώση, οι μόνες λέξεις, η μόνη σκέψη του Κορακιού που μοιράζει ρίγη στη σπονδυλική στήλη του πενθούντος εραστή, ο οποίος βυθίζεται όλο και περισσότερο στην παράνοια και στοιχειώνεται από το Κοράκι, μη μπορώντας να βρει την ηρεμία του– ποτέ ξανά.
Οι εκδόσεις Σαιξπηρικόν φέρνουν στο προσκήνιο ξανά το Κοράκι του σπουδαίου συγγραφέα, Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Σ’ έμμετρη μετάφραση, προσομοιάζοντας το τροχαϊκό οκτάμετρο του πρωτότυπου κειμένου, ο Γιώργος Αλισάνογλου ανασταίνει τον φόβο και τον τρόμο του καημένου ερωτευμένου, φέρνοντας τον αναγνώστη σε μια κατάσταση έξαψης, μιας πρωτόγονης έκστασης, η οποία κλείνει με τους ακόλουθους στίχους:
Και το Κοράκι εκεί δεμένο, καθισμένο, κουρνιασμένο,
Ακίνητο στην πόρτα μου ψηλά, στην μαρμάρινη Θεά Αθηνά‧
Με βλέμμα ονειρευτή κοιτάζει, μα με δαιμόνου ματιά μοιάζει
Φέγγει από ψηλά το φως της λάμπας– στο πάτωμα τη μαύρη σκιά
Κι η ψυχή μου ανήμπορη να βγει από τούτη την αμφίβολη σκιά
Δε θα φύγει–Ποτέ πια!
And the Raven, never flitting, still is sitting, still is sitting
On the pallid bust of Pallas just above my chamber door;
And his eyes have all the seeming of a demon’s that is dreaming,
And the lamp-light o’er him streaming throws his shadow on the floor;
And my soul from out that shadow that lies floating on the floor
Shall be lifted—nevermore!
Εν ολίγοις, η μετάφραση του Γιώργου Αλισάνογλου, σε συνδυασμό με τα χαρακτικά του Γκυστάβ Ντορέ, ανανεώνει επί της ουσίας το πνεύμα του Κορακιού στα ελληνικά γράμματα χάρη στη στιχουργική και νοηματική αρμονία με το πρωτότυπο κείμενο– κάτι που δεν κατάφεραν οι προηγούμενες μεταφράσεις. Ο αναγνώστης πλέον μπορεί να προσεγγίσει το κείμενο του Πόε, ωσάν το διάβαζε από το πρωτότυπο χάρη στην αριστουργηματική μετάφραση του Γιώργου Αλισάνογλου.
Σύντομο βιογραφικό
Ο Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης είναι μεταπτυχιακός φοιτητής Φιλοσοφίας, μεταφραστής, βιβλιοκριτικός και υπεύθυνος της γραμματείας του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας ΙWPR. Προσφάτως κυκλοφόρησε το πρώτο αφιέρωμά του πάνω στην Μπιτ Ποίηση από το περιοδικό των εκδόσεων Οδός Πανός, τεύχος 200.
