Forever Young: Για τον Ρίβερ Φοίνιξ
Του Γιώργου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη
Υπάρχουν όμως και μερικοί που θεωρούν αυτά που λέει ο ειλικρινής ομιλητής ως προβλήματα δικά τους για τα οποία δεν θέλουν να μιλήσουν. Και τον θεωρούν εχθρό γιατί προδίδει τα μυστικά τους, ένα άτομο επικίνδυνο για τους ανθρώπους.
– Γιάννης Τσαρούχης, ως στρουθίον μονάζον επί δώματος
Ο Ρίβερ Φοίνιξ έπεσε ως ένα αστέρι, ως ένα ένσαρκο όνειρο μ’ αίμα που πάλλεται στον ρυθμό του ροκ εν ρολ και των παλαί πότε κρούνερς για να μας εξαπατήσει τόσο γλυκά και τόσο άδολα, χωρίς καμία επιτήδευση και χωρίς καμία τεχνική – ζώντας μόνιμα στα κόκκινα, διαφορετικά η ζωή δεν είχε νόημα. Άλλωστε, όπως έχει και ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, στην τελική δεν υπάρχει μέθοδος και τεχνική, αλλά το βαθύ και το αρχέγονο συναίσθημα που πρέπει να φανερωθεί, ειδάλλως καίει αυτόν που τον φέρει.
Κάθε ρόλος του ήταν μελέτη βιωμάτων και εμπειριών του ανθρώπου, κάθε ανθρώπου και μελέτη πρωτίστως του ίδιου του Ρίβερ. Ξεκινώντας από μουσικός του δρόμου καταλήγει στους δρόμους του Δικού του Αϊντάχο, δείχνοντας μέσα απ’ την ευγενική αλητεία του μιαν ανάγκη απελευθέρωσης κι αναθεώρησης κάθε επιβεβλημένης ρουτίνας, ιδεολογίας και ταυτότητας που δεν εκφράζουν στο έπακρο τη δυναμική ενός προσώπου.
«Παιδί-θαύμα» τον έλεγαν. Συνέχισε κι ως ενήλικας βέβαια να μαγεύει το κοινό είτε ως ηθοποίος είτε ως εκπληκτικός κιθαρίστας – σπάνιο πράγμα, διότι αρκετά παιδιά που βαφτίστηκαν θαύματα κατέληξαν ναυάγια, διότι δεν κατάλαβαν ότι αυτό που σε κάνει πραγματικό καλλιτέχνη, και μάλιστα μεγάλο, δεν είναι μόνο η τεχνική, η τυπική εκπαίδευση, οι κοινωνικές γνωριμίες σε κοσμικά πάρτυ, αλλά κάτι βαθύτερο και σημαντικότερο: να χεις κάτι να πεις και να το λες με ύφος, το δικό σου ύφος, τη φωνή σου, όπως κι αν ακούγεται – το μόνο που μετρά είναι να μιλάς στην ψυχή του κόσμου για αυτό που είσαι και θα γίνεις, αλλά όχι για αυτό που θέλει ο κόσμος να είσαι και να γίνεσαι‧ εσύ επιλέγεις το είδωλο σου στον καθρέφτη, όχι το ανάποδο.
To ίδιο ισχύει και στη λογοτεχνία. Ο συγγραφέας που δε μιλάει με τη φωνή άλλων, που δεν κλέβει «έξυπνα» άλλους ομότεχνους, που γράφει ο ίδιος τα έργα του, που γράφει για πράγματα που δεν αφορούν μόνο το σεξ, τετριμμένες εγκληματικές ιστορίες, την επιφάνεια των πραγμάτων, αλλά μιλά με το ύφος του για το βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης –όπως μας έδειξε ο Αρτύρ Ρεμπώ, ο Αρσένι Ταρκόφσκι, ο Τσαρλς Μπουκόφσκι, και δη ο Μισέλ Ουελμπέκ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο–, γίνεται αντικείμενο μίσους, αντικείμενο απέχθειας από άλλους συγγραφείς που κάνουν τα ακριβώς αντίθετα και για αυτόν τον λόγο τον «καταδικάζουν» με αθέμιτα μέσα να πεθάνει στη φτώχεια,στη λοιδορία, σε βαθμό ώστε ο μεταφορέας των βιβλίων του να παίρνει περισσότερα από τον ίδιο που τα γράφει. Στον κόσμο της τέχνης είτε καίγεσαι για λίγο στα φώτα είτε συνεχίζεις ήσυχα τη δουλειά σου στo ημίφως, ή χάνεσαι εντελώς στη λήθη.
Ο Ρίβερ κάηκε: μιλούσε ως πεφταστέρι, ως δύστηνος άγγελος και έφυγε, όπως ήρθε. Ρίβερ, ο αδερφός που δεν είχαμε ποτέ, Ρίβερ, το αστέρι που κάηκε πολύ γρήγορα, Ρίβερ, ο πάντα νέος – μιλώ και θυμάμαι πάντα τον Ρίβερ Φοίνιξ.
Ο Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης είναι μεταπτυχιακός φοιτητής Φιλοσοφίας, μεταφραστής, βιβλιοκριτικός και υπεύθυνος της γραμματείας του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας ΙWPR. Προσφάτως κυκλοφόρησε το πρώτο αφιέρωμά του πάνω στην Μπιτ Ποίηση από το περιοδικό των εκδόσεων Οδός Πανός, τεύχος 200.