Σημείωση του μεταφραστή
Η Αντικειμενική Σχολή Ποίησης της Αργεντινής
Αργεντινή 1990. Η τελευταία γενιά ποιητών του 20ου αιώνα, κάνει δειλά την εμφάνιση της στο νεοσυσταθέν λογοτεχνικό περιοδικό «18 whiskys». Μεταφραστές, σεναριογράφοι κινηματογραφιστές ή δημοσιογράφοι και πάνω απ’ όλα ποιητές, αποτελούν μέλη της μυθικής παρέας των δεκαπέντε νέων τότε ανήσυχων πνευμάτων που ίδρυσαν την επιδραστική επιθεώρηση στις αρχές της δεκαετίας του ΄90. Δεν κυκλοφόρησαν παρά μονάχα δυο τεύχη (δυσεύρετα σήμερα), μα ήταν αρκετά για να ταράξουν τα λιμνάζοντα ποιητικά ύδατα. Με σύνθημα τον περίφημο στίχο-ρίμα του ρομαντικού ισπανού ποιητή Γουστάβο Αδόλφο Μπέκερ [Gustavo Adolfo Bécquer, 1836- 1870], «Poesía eres tú», ή «η ποίηση είσαι εσύ» και τη χρήση μιας αντιλυρικής θεματικής και γλώσσας, μετέφεραν στους στίχους τους τον παλμό μιας εποχής.
Σαράντα σχεδόν χρόνια μετά, το έργο τους παραμένει σχετικά άγνωστο παρότι έθεσαν τις βάσεις για τη λεγόμενη Νέα Αργεντίνικη Ποίηση (Nueva Poesía Argentina), η οποία γράφεται ως σήμερα. Εμπνευσμένοι από τον Ezra Pound (1885 – 1972) και κυρίως τον William Carlos William (1883 – 1963) έγραψαν τη δική τους εκδοχή Αντικειμενικής Ποίησης (Objective Poetry), περιγράφοντας τον κόσμο που τους περιέβαλλε και εκφράζοντας την ανάγκη για μια ποίηση εθνική έξω από την ισοπεδωτική κατηγοριοποίηση-κλισέ της «λατινοαμερικάνικης ποίησης».
Οι Μαρτίν Πρίετο (Ροσάριο, 1961), Λάουρα Γουίτνερ (Μπουένος Άιρες, 1967), Ντανιέλ Γκαρθία Χέλντερ (Ροσάριο, 1961) και ο Φαμπιάν Κάσας (Μπουένος Άιρες, 1965) που παρουσιάζονται μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Το παρόν αφιέρωμα δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό «Το δέντρο», στο τεύχος Αυγούστου του 2023.
Σήμερα σας παρουσιάζουμε πέντε ποιήματα του Φαμπιάν Κάσας.
Fabián Casas (Buenos Aires, 1965)
Συγγραφέας, ποιητής, δοκιμιογράφος και δημοσιογράφος. Σπούδασε φιλοσοφία, αλλά ξεκίνησε να εργάζεται στην εφημερίδα Clarín στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και στο «18 whiskys» του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Tuca» θεωρείται ορόσημο αντικειμενικής ποίησης. Το έργο του έχει τιμηθεί με το βραβείο «Anna Seghers» της Γερμανίας και την διάκριση «Konex». Το μυθιστόρημά του «Ocio» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο.
Διάβαση στο ύψος της Τσακαρίτα
Τα αγόρια βάζουν κέρματα στις ράγες
κοιτάζουν το τρένο που περνά μεταφέροντας κόσμο
κάπου αλλού
τότε τρέχουν και βγάζουν τα κέρματα
τσαλαπατημένα από τις ρόδες και το ατσάλι
γελούν, βάζουν κι άλλα
πάνω στις ίδιες ράγες
και περιμένουν το επόμενο τρένο. Αυτό είναι όλο.
Χωρίς κλειδιά και στο σκοτάδι
Ήταν μια από εκείνες τις μέρες όταν όλα βαίνουν καλώς.
Είχα καθαρίσει το σπίτι και είχα γράψει
δυο–τρία ποιήματα που μ’ άρεσαν.
Δεν ζητούσα τίποτα άλλο.
Βγήκα τότε στο διάδρομο για να πετάξω τα σκουπίδια
και πίσω μου, εξαιτίας ενός ρεύματος αέρα,
η πόρτα έκλεισε.
Έμεινα δίχως κλειδιά και στο σκοτάδι
νιώθωντας τις φωνές των γειτόνών μου
πίσω απ’ τις πόρτες τους.
Είναι παροδικό είπα μέσα μου·
Κι όμως έτσι θα μπορούσε να ήταν ο θάνατος:
Ένας σκοτεινός διάδρομος,
μια πόρτα κλειστή με τα κλειδιά από μέσα,
τα σκουπίδια στο χέρι.
Ένα διάφανο πλαστικό
Άνοιξα την πόρτα και έκανες μπάνιο.
Τα τζάμια θαμπά, ο ήχος του νερού
πίσω από την κουρτίνα,
τα ουσιώδη πράγματα εγκατεστημένα
πέρα απ’ τη λογική.
Με φώναξες, έτεινες το πρόσωπό σου
και φιληθήκαμε μέσα απ’ το διάφανο
πλαστικό: κράτησε μια στιγμή.
Τα ζευγάρια και τα λογοτεχνικά περιοδικά
διαρκούν σχεδόν πάντα δυο γύρους.
Κι ωστόσο, σταδιακά,
κερδίζαμε έδαφος:
Ατέλειωτες μέρες κατά τις οποίες το χάος
έπαιρνε τη μορφή σου για να με τυλίξει καλύτερα.
Το να ξυπνάς
Το να ξυπνάς στη μέση της νύχτας
και να βλέπεις στην άλλη πλευρά του κρεβατιού
τη γυναίκα σου να κλαίει
είναι μια σημαντική εμπειρία.
Σημαίνει, μεταξύ άλλων,
ότι όσο τριγύρναγες μες στα φωτισμένα δωμάτια
του μυαλού σου
κάτι κυοφορούταν δίπλα σου.
Ένα σφάλμα με το οποίο διατηρείς
μια ειδική σχέση οικιεότητας.
Γιατί ακόμα κι αν δεν υπογράφουμε τίποτα,
ούτε τρέχουμε βιαστικά κάτω από μια βροχή από ρύζι
πιστεύουμε πως θα κρατήσει μια ζωή
και έτσι πορευόμαστε.
Βάρκες, που κατά τη διάρκεια της νύχτας,
μένουν δεμένες στην προβλήτα,
χτυπώντας η μια πάνω στην άλλη
σύμφωνα με τον άνεμο.
Μουσική
Τη θεία μου την παίρνει ο ύπνος στα ογδόντα της χρόνια
ακούγοντας παλιά τραγούδια στο φορητό ραδιόφωνό της.
Στο δωμάτιο της, στα σκοτεινά,
το αιθέριο μετατρέπεται σε κάτι ζωτικής σημασίας.
Υποθέτω πως αυτά συμβαίνουν
και θα μου συμβούν κι εμένα.
Κατά το τέλος της ζωής
η μόνη μουσική που υπάρχει
βρίσκεται έξω από μας.
Σχόλια, Ανθολόγηση, Μετάφραση: Νάνσυ Αγγελή
Σύντομο βιογραφικό της μεταφράστριας
Γεννήθηκα στην Εύβοια το 1982. Σπούδασα μετάφραση και δημοσιογραφία. Από το 2008 ζω στην Ισπανία όπου ασχολούμαι επαγγελματικά με τη μετάφραση και την διδασκαλία ξένων γλωσσών. Συνεργάστηκα με το «Κέντρο Βυζαντινών, Κυπριακών και Νεοελληνικών Σπουδών» του Πανεπιστημίου της Γρανάδα και με το Διεθνές Ινστιτούτο Μετάφρασης «Institut Virtual Internacional de Traducció» του Πανεπιστημίου του Αλικάντε. Διηγήματα και μεταφράσεις μου έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά του διαδικτύου και στις ετήσιες ανθολογίες διηγημάτων Ιστορίες Μπονζάι (εκδ. Γαβριηλίδης). Από τα Αγγλικά έχω μεταφράσει Joyce Carol Oates, M. Atwood, Henri Cole και Jamaica Kincaid. Από τα Ισπανικά, García Lorca, Neruda, Benedetti, Huidobro, Iwasaki και Peri Rossi, μεταξύ άλλων. Σε δική μου μετάφραση κυκλοφορούν η ανθολογία Φως-Έρωτας-Θάνατος με επιλεγμένα ποιήματα του νομπελίστα Ισπανού ποιητή Vicente Aleixandre (εκδόσεις «Παράξενες Μέρες»), η δίγλωσση ποιητική συλλογή Poémes της Τερέζας Κολόμ, καθώς και η βραβευμένη συλλογή Νερά Μάνες της βάσκας ποιήτριας Leire Bilbao (εκδόσεις «Βακχικόν»). Έχω γράψει τρεις συλλογές διηγημάτων. Η πιο πρόσφατη, υπό τον τίτλο Προσμόνη ή τα βουνά, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περικείμενο». Διηγήματα μου έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά. Contact Info: nancyangeli1@hotmail.com
