Η Σέρβα ποιήτρια Ivana Maksić βρίσκεται στη Λάρισα για δύο εβδομάδες στα πλαίσια του προγράμματος λογοτεχνικών διαμονών «Το καταφύγιο του Οδυσσέα».
«Το καταφύγιο του Οδυσσέα» είναι ένα δίκτυο συγγραφέων, ποιητών και μεταφραστών στις χώρες: Τσεχία, Κροατία, Ελλάδα, Μάλτα, Σερβία, Σλοβενία, Ισπανία, Ουαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Tο πρόγραμμα διοργανώνεται από τη Θράκα, το Sandorf, το DSP, το KROKODIL, το Inizjamed, το MFC και το LAF, με την υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe, του Υπουργείου Πολιτισμού και της Αντιδημαρχίας Πολιτσμού και επιστημών του Δήμου Λαρισαίων.
Την Κυριακή 3 Δεκέμβρη στις 20:00, η ποιήτρια θα διαβάσει ποιήματά της στην εκδήλωση Ποιητές Ποιήτριες και μικρές Ιστορίες, στη Λογοτεχνική Γωνία (Γαληνού και Φαρμακίδου).
Μαζί της ποιήματά τους και μικρές ιστορίες θα διαβάσουν οι: Λάμπρος Αναγνωστόπουλος, Αργύρης Κόσκορος και Σταύρος Καρακωνσταντάκης
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μερικά από τα ποιήματά της σε μετάφραση του Χρήστου Κολτσίδα:
ΚΟΡΗ, ΔΕΝ ΒΛΕΠΕΙΣ ΟΤΙ ΚΑΙΓΟΜΑΙ
τη μέρα εκείνη, εδώ πέρα, άλογα πεθαίνουν
όλοι οι καβαλάρηδες, δικοί μου, μέσα απ’ την ομίχλη, με δόρατα,
μέσα απ’ το νερό, το αίμα, το δάσος, τη φωτιά,
φωτιά, ω εσύ φωτιά, καίγομαι, λένε
ιβάνα, λένε, εκείνη, αυτή η γυναίκα, μια γυναίκα, εγώ,
στα άκρα, ως το τέλος, πάντα μέσα από τα μυστικά
μιας δίνης, ενός ανεμοστρόβιλου, οι μπότες καταστράφηκαν
το κύμα έσκαγε, ποτέ, ξέρεις,
σκλάβοι οδηγοί μιας περασμένης ζωής
δεν είχαν υποχωρήσει, κόρη μου, φωτιά,
μικρές φλόγες κυλούν, κολύμπα,
φύγε μακριά μου, κολύμπα
μέσα απ’ όλες τις καταιγίδες της θάλασσας, γίνε ένα κομμάτι παγωμένου άνθρακα,
γίνε ένα αόρατο διαμάντι,
μόνο μη σέρνεις τα βάρη αιμομικτικών
υιών μαζί σου, μη μιλάς πολύ,
άλλαξε, μεταμόρφωσε τον εαυτό σου, πες όχι σε όλα
κάν’ το ήσυχα
όχι όμως τη φωτιά, με τη φωτιά ξύπνα, καίγε, μην ψάχνεις
για μια σκάλα, απόφυγε τις κηδείες, μη φοράς
παπούτσια, μακριά απ’ τα αναρρωτήρια,
μη δώσεις στην ηθική την παραμικρή σημασία,
εσύ, μακρινή μου φίλη,
μη φοράς λευκά, μην, ποτέ,
σαν ανυπακοή στάσου, σαν πέτρα, σαν άνθος ροδιάς
κανέναν μη χαιρετάς, ούτε καν εμένα, ούτε καν από μακριά
μη χαιρετάς, να απεχθάνεσαι τους αποχαιρετισμούς,
μην τεντώνεις το χέρι σου σα να χαιρετάς
μην καλλιεργείς μια σφαίρα στην παλάμη σου,
μη σπάς τα βέλη, άφηνέ τα, στη σάρκα,
οι άλλοι δεν τα βλέπουν
μην αγκαλιάζεις όταν φεύγεις
οι άλλοι δεν βλέπουν
μην καταστρώνεις φυγές και πληγές
οι άλλοι δεν βλέπουν
κόρη, φωτιά, δική μου δεν είσαι, τρέξε μακριά
απλώς εξαφανίσου, οι άλλοι δεν βλέπουν,
απλώς εξαφανίσου.
(Μετάφραση στα αγγλικά: Ana Seferović)
ΔΩΣ’ ΜΟΥ ΕΝΑ ΠΛΟΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΩ ΕΝΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΠΛΟΙΟΥ
είπε η ποιήτρια
θα ’θελα να δείξω τον σεβασμό μου,
σ’ εκείνη που ήξερε πόσες καμαριέρες είχαν σκοτωθεί
πριν και την ίδια σπρώξει απ’ το κατάστρωμα
ένας συγγραφέας στην προσπάθειά του να γράψει ένα ερωτικό μυθιστόρημα
που ακόμα αναφέρουν αιώνες αργότερα
στις αφηγήσεις τους οι σύγχρονοί μου.
(Μετάφραση στα αγγλικά: Jelena Mandić)
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΙΩΠΗΛΟΙ
*
Ίσως κάποιοι θα μπορούσαν ακόμη και να
λικνίζονται στο ρυθμό της γραμμής παραγωγής
συντάσσοντας εγχειρίδια για μελλοντικά πρώην
είδωλα, να μεταφέροντας το πρωί ανθρώπους απ’ τα πάρκα
μέσα σε νεκρόσακους.
Ίσως αυτή η αποστασιοποίηση
ήταν αυτό που δε χόρτασε ποτέ του, κι έτσι
πάντα κρύωνε, και δε θα ’ριχνε πάνω του
ούτ’ ένα απ’ τα εντόσθια
τα εμφανώς διαθέσιμα
και τόσο ίσα, κομμάτια
επιδέξια και με σκοπό προετοιμασμένα για ένα ολόκληρο
έθνος, ώστε αυτός εδώ εύκολα να μπορεί
να τα σκατώσει και να μην τυλιχτεί
μ’ εκείνη τη σημαία ζεστασιάς που μέρα-νύχτα
κυμάτιζε αφειδώς πάνω
απ’ τα ξαδέρφια και τους γείτονές του,
που μπροστά τους ήταν μ’ έναν τρόπο
τόσο αποκαρδιωτικά γυμνός, τόσο πολύ
σκλάβος.
(Μετάφραση στα αγγλικά: Svetlana Rakočević)
ΓΙΑΤΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ;
Στη Σερβία τις 14 απ’ τις 15 εγχειρήσεις
τις κάνουν χασάπηδες.
Υπάρχει πάνω από 90% πιθανότητα
η κόρη σου να μην επιβιώσει.
Οι εγχειρήσεις σε οδηγούν στην απόγνωση.
Όσο σκληρά κι αν προσπάθησες, δεν ήταν αρκετό.
Κοιμήθηκες μιάμιση ώρα κάθε εικοσιδύο ώρες.
Τα χέρια του χρόνου σε ρημάξανε.
Γι’ αυτό δεν πήγες σε λογοτεχνικές συναντήσεις.
Ξεκινούνε πάντα στις 8 μ.μ.
στα μισά του διαλείμματός σου για τσιγάρο.
(Μετάφραση στα αγγλικά: Jelena Mandić)
ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ
Ανάμεσά μας ζούνε δολοφόνοι.
Άνθρωποι που αντί για «επανάκτηση» λένε «φυγή».
Ενάντια στον πόνο, την επιθυμία και τον θυμό, έχουν την ίδια
λέξη – μετανάστευση.
Να ξεχαστούν όλα τα πρόσωπα, όλα τα σώματα που υποφέρουν,
όλα δικαιολογούνται με τη φυγή.
Αποκαθιστούν τη συναινετική τύφλωση τρέχοντας μακριά.
Η ψυχή μεταναστεύει με τη μετατόπιση του σώματος
επ’ αόριστον, κατά σύμβαση. Νομίζουν ότι: όταν τρέχουν,
δεν αφήνουν ίχνη. Τα ίχνη που βλέπουν οι
άρρωστοι, εκείνοι που (θανάσιμα) περιμένουν και που η ψυχή τους
μόνο το σώμα τους έχει για να πιαστεί.
Υπάρχουν κορμιά που η ψυχή τους δεν μπορεί να φύγει.
Κορμιά εργάτες. Εργάτες που οι ψυχές τους είναι
όσοι πνίγηκαν στα κύματα παραλιών
χωρίς ναυαγοσώστη.
Να οχυρώνεσαι στον εαυτό σου.
Να είσαι εκεί που αναμονή σημαίνει πτώση και άνοδος
ξανά.
Η αναμονή είναι ένα ποτήρι που δεν μπορείς να ξεχειλίσεις. Δεν είναι ποτέ
αρκετά άδειο.
(Μετάφραση στα αγγλικά: Ana Seferović)
Σύντομο βιογραφικό:
Η Ivana Maksić γεννήθηκε το 1984 στο Κραγκούγιεβατς (Γιουγκοσλαβία). Γράφει ποίηση, μικρά πεζά, δοκίμια και μεταφράζει από τα αγγλικά. Έχει εκδώσει τα βιβλία ποίησης: O telo tvori me (2011), Izvan komunikacije (2013) και Kćeri, zar ne vidiš da gorim (2020) που ήταν υποψήφιο για τα βραβεία Dušan Vasiljev και Vasko Popa, το 2021. Το πρώτο της βιβλίο με μικρά πεζά με τίτλο Vejavica (Η χιονοθύελλα) αναμένεται να εκδοθεί το φετινό καλοκαίρι (2023). Κείμενά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και συλλογικούς τόμους και έχουν δημοσιευτεί σε τοπικά λογοτεχνικά περιοδικά καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Η.Π.Α. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα ιταλικά, τα σλοβενικά και τα ελληνικά. Η Maksić συμμετείχε σε λογοτεχνικά φεστιβάλ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (Poligon, 2021), τη Σερβία (World Poetry Day, Βελιγράδι, 2023 και 2016· AFŽ Novi Sad, 2020), την Ιταλία (Palabra en el mundo Venezia, 2020), την Κροατία (SUR, 2019), το Κόσοβο (POLIP, 2019) και τη Σλοβενία (IGNOR, 2018) και ήταν συνεπιμελήτρια δύο ποιητικών συλλογών (REZ, 2016· Do zuba u vremenu, 2014). Εργάζεται ως συγγραφέας, ανεξάρτητη μεταφράστρια και εξ αποστάσεως καθηγήτρια αγγλικών.
