Επουλώνοντας τα τραύματα
Γεννιέσαι τυχαία σε μία οικογένεια. Χωρίς το δικαίωμα της επιλογής, βρίσκεσαι ανάμεσα σε μερικούς ανθρώπους, οι οποίοι σε μεγαλώνουν και από τους οποίους εξαρτάσαι πλήρως, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια της ζωής σου. Πλάθεσαι χάρη σε αυτούς και εξαιτίας αυτών. Καθώς μεγαλώνεις μαθαίνεις πράγματα, αποκτάς
τραύματα, διαμορφώνεις χαρακτήρα. Προσπαθείς να γίνεις αυτό που θέλουν οι γονείς σου, έχεις το άγχος να τους ικανοποιήσεις, φοβάσαι μήπως τους ντροπιάζεις. Δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τον εαυτό σου από εκείνους, είσαι η συνέχειά τους.
Γίνεσαι ενήλικας και φέρεις πάνω σου όλες τις προηγούμενες γενιές της οικογένειάς σου. Έχεις δυο επιλογές: είτε να αγνοήσεις το παρελθόν σου και να συνεχίσεις τη ζωή σου, είτε να αναρωτηθείς, να ψαχουλέψεις, να προσπαθήσεις να καταλάβεις, να επουλώσεις, να δικαιολογήσεις. Στην πρώτη περίπτωση συνεχίζεις να διαιωνίζεις όσα κληρονόμησες. Στη δεύτερη περίπτωση έχεις την ευκαιρία να αλλάξεις κάποια πράγματα και να βελτιωθείς.
Η Βιολαίν Ουισμάν στο Βιβλίο της μητέρας (Εκδόσεις Πατάκη, 2023) κάνει -ευτυχώς κατά τη γνώμη μου- το δεύτερο. Καταφεύγει στη γραφή και πλέκει την ιστορία της μητέρας της, κατ’ επέκταση και τη δική της ιστορία, σε μια προσπάθεια να δει βαθύτερα.
Η αφήγησή της, η οποία χωρίζεται σε τρία μέρη, ακολουθεί τη συναισθηματική πορεία της ζωής της και σου γεννάει αντίστοιχα συναισθήματα. Ξεκινάει παρουσιάζοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν αυτή και η αδερφή της όταν η μητέρα τους νοσηλεύτηκε σε ψυχιατρική κλινική. Στο σημείο αυτό νιώθεις θυμό για τη συμπεριφορά της μαμάς και όλα σου φαίνονται υπερβολικά και ακατανόητα. Στο δεύτερο μέρος, η Ουισμάν αφηγείται σε τρίτο πρόσωπο την παιδική και εφηβική ηλικία της μητέρας της, όπου εκεί πλέον αρχίζεις να κατανοείς τη συμπεριφορά της. Στο τρίτο μέρος, μιλώντας και πάλι σε πρώτο πρόσωπο, αναφέρεται στο πόσο την επηρέασε ο θάνατος της μητέρας της και σου προκαλεί κύμα συγκίνησης (εγώ δεν σταμάτησα να κλαίω). Κλείνοντας το βιβλίο σκέφτηκα ότι κάθε ένα από τα τρία μέρη μού θύμισε τα τρία από τα πέντε στάδια του πένθους: Θυμός- Διαπραγμάτευση-Αποδοχή.
Για ακόμα μια φορά συνειδητοποίησα το πόσο θεραπευτικά λειτουργεί η γραφή αλλά και η ανάγνωση, και ένιωσα τυχερή που έχω ανακαλύψει τον κόσμο της λογοτεχνίας. Τι θα γινόταν αν παύαμε να λέμε ιστορίες, αν δεν καταγράφαμε όσα μας απασχολούν, αν δεν ακούγαμε τις εμπειρίες των άλλων; Πώς θα αναπτυσσόμασταν συναισθηματικά, πώς θα ανακουφιζόμασταν, πώς θα ανακαλύπταμε τον εσωτερικό μας κόσμο; Ευτυχώς, αυτό είναι απλώς ένα δυστοπικό σενάριο – ελπίζω.
Η Χριστίνα Ραφτοπούλου γεννήθηκε (1994) και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στο ΑΠΘ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημιουργική γραφή στο ΑΠΘ. Εργάζεται ως δασκάλα δημιουργικής γραφής στο εργαστήρι της Λογοτεχνώ και ως επιμελήτρια κειμένων. Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και έχουν βραβευθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Ο θεατρικός της μονόλογος «Ένα κουβάρι είμαστε» έχει παρουσιαστεί ως Contemporary Performance στο Φεστιβάλ Θεάτρου Αντίσκηνο στην Κύπρο. Μιλά για τα βιβλία που διαβάζει σε άρθρα της αλλά και στον λογαριασμό της στο Instagram. Αν δεν την βρεις να γράφει ή να διαβάζει, θα τη βρεις παρέα με τον σκύλο της σε μια βόλτα στη φύση.
