Η Tatev Chakhian επισκέπτεται το 11ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης στα πλαίσια του προγράμματος “Counterpoint: narrating migration from the Periphery as Centre” το οποίο πραγματοποιείται με τη συνεργασία των Inizjamed Festival, Gŵyl Arall Festival, Den Poezie Festival και του Πανθεσσαλικού Φεστιβάλ Ποίησης, επιχορηγούμενο από το EFFEA (European Festivals Fund for Emerging Artists).
Το 11ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης θα πραγματοποιηθεί από τις 21 ως τις 25 Αυγούστου στη Λάρισα, στον Βόλο, στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα.
ΣΗΜΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Ευρώπη-
Προκειμένου να καταλάβουμε η μία την άλλη καλύτερα
έχω μάθει μερικές από τις γλώσσες σου,
ωστόσο εσύ δεν έχεις καν προσπαθήσει να προφέρεις το επίθετό μου σωστά.
Στο πρώτο μας ραντεβού
Γέλασα δυνατά – όπως συνήθιζε ο λαός μου,
και έπειτα αλύκτησα από πόνο – όπως συνήθιζα εγώ,
αλλά εσύ προειδοποίησες
πως μετά τις 10 μ.μ. κάθε ήχος θεωρείται θόρυβος.
Ευρώπη-
Με αιφνιδίασες όπως εγώ τον εαυτό μου
με το να γίνω πολύ πιο χλωμή και ξανθιά από εσένα,
με το να νιώσω στα νερά μου ουρλιάζοντας στις διαδηλώσεις σου
ενάντια σε αυτούς που δεν εξελέγησαν από εμένα.
Τις νύχτες των γαλανομάτηδων, γαλαζοαίματων, με τα κόκκινα διαβατήρια ανδρών σου
σε έχω δει να ονειρεύεσαι,
αλλά τα πρωινά σου ποτέ δεν μου ανήκουν, Ευρώπη.
Κάνεις έρωτα μαζί μου αλλά ποτέ δεν ζητάς το χέρι μου.
Ευρώπη-
Περίμενες τα παραμύθια από τις χίλιες και μια νύχτες,
αλλά δεν μπορούσα να ανακαλέσω τίποτα από το σκοτάδι της παιδικής μου ηλικίας
γεμάτο βομβαρδισμούς και κραυγές πολέμου…
Όλα τα παιδιά μέσα μου έχουν μεγαλώσει…
Όλοι οι στρατιώτες μέσα μου είναι κουρασμένοι…
Και οι περιπλανώμενοι έχουν οριστικά χαθεί…
Ήρθα για να καθίσω στα γόνατά σου και να γίνω κάτι διαφορετικό,
να ηρεμήσω για λίγο….
Ευρώπη-
Η καρδιά μου ζυγίζει περισσότερο από αυτά τα 56 κιλά βλέπεις –
Αλλά αν δε σε νοιάζει η καρδιά μου,
τότε επίσης αγνόησε το σώμα μου.
2016
Δεν είχα διαβατήριο εκείνο τον χειμώνα.
Που σημαίνει, δεν υπήρχα ούτε για τις φορολογικές αρχές,
ούτε για την αστυνομία,
ούτε για τα σώματα των τοπικών φορέων,
όπως και για κάθε άλλο σώμα, εκτός από το ένα
που ζούσα ακόμα μέσα στην καρδιά του.
Εκείνο τον χειμώνα το σώμα του οδηγήθηκε στο νοσοκομείο με καρδιακή προσβολή.
Εκείνο τον χειμώνα πρόφεραν το όνομά μου με χιλιάδες ανοίκειους τρόπους-
Τάτι, Τατιάνα, Τάνια, Τίνα…
Υπέκυπτα σιωπηλά σε όλους τους,
όπως κάποιος που αποδέχεται το ύψος και το βάρος ενός ξένου
στην πρώτη συνάντηση.
Πήγα στο γυμναστήριο εκείνο τον χειμώνα προκειμένου να μη χάσω την τελευταία σύνδεση με εκείνη,
που αρθρώνει λέξεις μέσω του στόματός μου…
Και όταν ρώτησα τον γυμναστή μου, “Πού πήγαν τα χαμένα μου κιλά;”
με παρακάλεσε να απαλλάξω έναν απλό τύπο σαν κι αυτόν από τις δύσκολες ερωτήσεις
και αστειεύτηκε όσο καλύτερα μπορούσε, “Δεν χαίρεσαι που απλά θα εξαφανιστείς;”
MADE IN CHINA
Ήμουν μια κλασική νεοφερμένη, που, σαν ένας καινούριος εραστής,
αποκαλύπτοντας κάθε ουλή πάνω στο άγνωστο δέρμα ρωτά:
Πώς; Ποιός; Πότε; Πώς; Γιατί;
Κανείς δεν με είχε προειδοποιήσει να μη ρωτάω εδώ “γιατί”!
Όταν σταματάς να ρωτάς,
η ζωή δεν γίνεται απαραίτητα περισσότερο κατανοητή,
αντίθετα, τα κύτταρα της περιέργιας στροβιλίζονται,
σκουριάζουν σαν βρύση αχρησιμοποίητη για χρόνια.
Η αδιαφορία γίνεται συνήθεια με τον καιρό,
όμως η συνήθεια είναι ένα παυσίπονο
που όχι μόνο εντοπίζει τον πόνο
αλλά επίσης μουδιάζει όλο το σώμα.
Περνώντας τα τελευταία μου λεπτά στο αεροδρόμιο του Πεκίνου,
οι ουλές της παιδικής ηλικίας μου ήρθαν στο μυαλό,
οι τρύπες από καρφιά δεκαετιών στους τοίχους του οικογενειακού μου σπιτιού,
η παραγγελία για κούπες μέσα στην κουζίνα κάποιου άλλου
που πήρες στα σοβαρά
χωρίς να αναρωτηθείς “γιατί” …
ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Συνηθίζαμε να ζούμε αργά
σε καιρούς ειρήνης.
Ο,τι χανόταν το βρίσκαμε στο τέλος,
η ζωή ήταν ένα ασφαλές μέρος για να ζήσεις,
και επίσης, για να σβήσεις οικειοθελώς.
Ο Θεός μας ερχόταν στο νου στις όμορφες περιστάσεις,
στη δυστυχία, του ζητούσαμε
να μας έχει στο νου του… και ο Θεός το έκανε!
Η ζωή μας-
μια κερδισμένη ώρα σε ρυθμισμένο χρόνο
ήταν η αναβολή του πολέμου…
Η πολυτέλεια της πρωινής τεμπελιάς,
η ήρεμη τελετουργία της παρασκευής καφέ,
οι αγάπες μας είχαν περιθώριο ν’ αγαπηθούν,
τα βιβλία μας μισοτελειωμένα,
τα ίδια παιχνίδια πάνω στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο ξανά και ξανά,
οι πατεράδες μας γερνούν στις φωτογραφίες,
οι γελοίοι καβγάδες μας,
τα εξωτερικά μας ερείπια –
κάθε μέρα μια πρωταπριλιά!
Συνηθίζαμε να πεθαίνουμε αργά σε καιρούς ειρήνης
τηρώντας τη σωστή σειρά:
από τους γέρους προς τους νέους,
έχοντας μια ολόκληρη ζωή να παραπονεθούμε
για την σταδιακή μείωση του παλμού των καρδιών μας
σε καλά εξοπλισμένα νοσοκομεία
σχεδιασμένα για μια αξιοπρεπή ζωή.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Ευσταθία Π.
Σύντομο βιογραφικό:
Η Tatev Chakhian (1992, Yerevan) είναι ποιήτρια, μεταφράστρια και visual artist. Κατάγεται από την Αρμενία και ζει στην Πολωνία. Αποφοίτησε από τη σχολή της Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας του κρατικού πανεπιστημίου της Γιερεβάν, και στη συνέχεια σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις και Σπουδές των Συνόρων στο Πανεπιστήμιο Adam Mickiewicz της Πολωνίας.
Η πρώτη της ποιητική συλλογή, με τον τίτλο “unIDentical”, ήταν υποψήφια για το ευρωπαϊκό βραβείο Poet of Freedom το 2018, για το 5ο Λογοτεχνικό Βραβείο της πολης του Gdansk, καθώς και μεταφράστηκε και στα πολωνικά την ίδια χρονιά.
Το 2015, η Tatev Chakhian τιμήθηκε με το λογοτεχνικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενης “Sahak Partev” και μετέπειτα με το Λογοτεχνικό Βραβείο της πρώτης κυρίας της Αρμενίας. Το 2016 έλαβε το ετήσιο πολωνικό βραβείο “Obywatelska” καθώς και το βραβείο ποίησης Dionis Maliszewski.
Στο έργο της Chakhian, η ευαίσθητη αφηγήτρια είναι πολίτης με αντίληψη των πραγμάτων, επιζώσα πολέμου, μετανάστρια, περιπλανώμενη, που ξεδιπλώνει τις δικές της πολυ-επίπεδες καθώς και τις δικές μας συλλογικές ταυτότητες, εμπειρίες και παρατηρήσεις πάνω στις σκληρές αλήθειες του κόσμου.
Η καλλιτέχνιδα συνδυάζει την ποίηση με διάφορα πολυμέσα και συνεργάζεται με καλλιτέχνες του δρόμου, κινηματογραφιστές και μουσικούς. Παράλληλα, μεταφράζει και προάγει την πολωνική και ιρανική σύγχρονη ποίηση, όπως και συγγραφείς από τα αγγλικά και τα ρώσικα.
Είναι μέλος του PEN Αρμενίας και επιμελήτρια στην πλατφόρμας μεταφρασμένης ιρανικής λογοτεχνίας www.iranliter.com όπως και στο λογοτεχνικό περιοδικό “Arteria” στην Αρμενία.
