Το Καταφύγιο του Οδυσσέα: Οι συμμετέχοντες συγγραφείς του 2022/2023
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Creative Europe» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το «Καταφύγιο του Οδυσσέα» προσφέρει από το 2018 τη δυνατότητα σε συγγραφείς να γνωρίσουν την εμπειρία της διαμονής σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις όπου θα παρουσιάσουν το έργο τους.
Για το 2022/2023, κατατέθηκαν 20 αιτήσεις συγγραφέων, ποιητών και μεταφραστών από καλής έως υψηλής ποιότητας.
Την κριτική επιτροπή για το πρόγραμμα αποτέλεσαν οι: Δημήτρης Αγγελής (ποιητής, διευθυντής του περιοδικού Φρέαρ), Θάνος Γώγος (ποιητής και εκδότης της Θράκας) και Γιάννης Μπασκόζος (δημοσιογράφος, συγγραφέας και εκδότης του Αναγνώστη).
Μετά από μια περίοδο αξιολόγησης και διαβούλευσης, αποφασίστηκε ομόφωνα, αφού μελετήθηκαν οι αιτήσεις και οι δηλώσεις συμμετοχής των υποψηφίων προσεκτικά, ότι στο «Καταφύγιο του Οδυσσέα 2022» θα συμμετάσχουν οι εξής λογοτέχνες:
• Τώνια Τζιρίτα Ζαχαράτου
• Μάριος Χατζηπροκοπίου
Ως αναπληρωματικοί τους ορίστηκαν οι συγγραφείς: Ειρήνη Δερμιτζάκη και Γεωργία Τσουκαλοχωρίτη
Παρουσίαση των συγγραφέων που επιλέχθηκαν
Βιογραφικό: Τόνια Τζιρίτα Ζαχαράτου
Η Τώνια Τζιρίτα Ζαχαράτου γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1993. Σπούδασε νομικά και συγκριτική φιλολογία. Είναι υποψήφια διδακτόρισσα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ασχολείται με συγκριτικές αναγνώσεις της καβάφικης ποίησης και έργων της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. Παράλληλα, ασχολείται με τη λογοτεχνική μετάφραση κι επιμέλεια.
Το 2020 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο, Δεύτερη νεότητα, κατόπιν της βράβευσής του με το Βραβείο Πρώτης Ανέκδοτης Συλλογής των εκδόσεων Θράκας, στο οποίο εξερευνούσε τις πολλαπλές όψεις της πρόωρης ματαίωσης μιας νεαρής γυναίκας στον ενδεχόμενα ανέλπιδο ιστορικό ορίζοντα του 21ου αιώνα. Η συλλογή έτυχε καλής αποδοχής από το αναγνωστικό κοινό και τους κριτικούς, κι απέσπασε το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενης στην Ποίηση των Λογοτεχνικών Βραβείων του Αναγνώστη για το 2020 και το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενης Ποιήτριας “Jean Moreas” 2021 (εξ ημισείας με τη Σοφία Περδίκη).
Το 2021 συμμετείχε στο εικαστικό πρότζεκτ της Έφης Σπύρου, Womanifesto, ένα φιλμ-μανιφέστο που επιχειρεί να αναδείξει σύγχρονες γυναικείες καλλιτεχνικές φωνές. Το 2022 η ποιητική της σύνθεση «Ποταμέ σου» ήταν ένα από τα τέσσερα ποιήματα που βραβεύτηκαν και παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση «Στα κάρβουνα: Η ποίηση της κλιματικής αλλαγής», την οποία συνδιοργάνωσαν η Πρωτοβουλία για τις Δημόσιες Ανθρωπιστικές Επιστήμες Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος του Πανεπιστημίου Κολούμπια (SNFPHI) και το περιοδικό Θράκα. Η ενασχόληση με την οικο-ποίηση –η οποία έκτοτε είναι διαρκής– συνεχίστηκε με τη συμμετοχή της στην εκδήλωση “Inner Fields: Poetry and Environmental Change” στο πλαίσιο του Brave New Literature Festival του δικτύου Versopolis.
Έχει συμμετάσχει σε διάφορα λογοτεχνικά φεστιβάλ. Ενδεικτικά, το 2020 ήταν μία από τις νέες ποιήτριες που προσκλήθηκαν στο 7ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Έχει συμμετάσχει στο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης (2020, 2021), στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας (2021) και στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών (2020-2022). Το 2021 συνδιοργάνωσε με την Πορτογαλέζα ποιήτρια Tatiana Faia μια προφεστιβαλική εκδήλωση αφιερωμένη στη σύγχρονη ελληνική και πορτογαλική ποίηση, Lisboa to Athens: Ένα πρωί θ’ ανοίξω την πόρτα και θα βγω στους δρόμους, όπως και χθες. Sigo o fumo como um arota propria, στο πλαίσιο του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών.
Αυτή την περίοδο ολοκληρώνει τη μετάφραση της υπό έκδοση ποιητικής συλλογής της Τατιάνα Φάια, Αδριανός, καθώς και τη μετάφραση μιας επιλογής ποιημάτων από το Μεταποικιακό ερωτικό ποίημα της Νάταλι Ντίαζ που πρόκειται να δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού Τεφλόν.
Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα πορτογαλικά και τα αγγλικά. Ζει και γράφει τα ποιήματά της στην Αθήνα.
Βιογραφικό: Μάριος Χατζηπροκοπίου
Ζει στην Αθήνα. Το πρώτο του βιβλίο Τοπικοί Τροπικοί (Αντίποδες, 2019) διερευνά ζητήματα κουήρ πένθους και επιθυμίας σε σύνδεση με προφορικές ποιητικές παραδόσεις. Συμπεριελήφθη στις βραχείες λίστες και την τελική ψηφοφορία για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Έχει παρουσιάσει περφόρμανς του διεθνώς (βλ. ενδεικτικά: Mouvoir Tanztheater/Κολωνία, KUIR poetry/ Βερολίνο, Παν/μια Οξφόρδης και Λονδίνου, Ίδρυμα Ωνάση, ΜΜΣΤ, Athens Biennale, Perform1/ Σάο Πάολο κ.α.). Υπήρξε writer-in-residence στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Spinnerei/Λειψία. Έχει συνεργαστεί ως δραματουργός σε διάφορες παραγωγές (Φεστιβάλ Αθηνών, Δημητρίων, Φιλίππων κ.α.). Έγραψε το λιμπρέτο για την μουσική παράσταση Κουταλιανοί. Το Βάρος της Ιστορίας (Όλη η Ελλάδα Ένας Πολιτισμός, 2022). Έχει μεταφράσει έργα της Clarice Lispector, καθώς επίσης λατινοαμερικάνικη ποίηση και θέατρο. Εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
