Συνέντευξη Βιτομίρκα Τρεμπόβατς
“Το Καταφύγιο του Οδυσσέα” κατά τα έτη 2021 και 2022. “Το Καταφύγιο του Οδυσσέα” συνιστά ένα διεθνές πρόγραμμα λογοτεχνικών διαμονών για ποιητές, συγγραφείς και μεταφραστές, την διαχείριση του οποίου έχουν αναλάβει η Θράκα (Ελλάδα), το Sandorf (Κροατία), το Krokodil (Σερβία), Η Ένωση Σλοβένων Λογοτεχνών (Σλοβενία) και το Literature Across Frontiers (Ουαλία). Το πρόγραμμα βρίσκεται σε ισχύ τα τελευταία 4 χρόνια και μέσα στα χρόνια αυτά, 20 συγγραφείς έχουν διαμείνει στη Λάρισα για μια περίοδο 2 εβδομάδων, ενώ με τη σειρά τους 10 Έλληνες συγγραφείς έχουν διαμείνει σε πόλεις όπως η Λιουμπλιάνα, το Βελιγράδι, και το νησί Μλιετ. Αυτή είναι η συνέντευξη της ποιήτριας Βιτομ’ιρκα Τρέμποβατς, που διέμεινε στη Λάρισα κατά τον τελευταίο κύκλο του προγράμματος. Οι αιτήσεις για τους Έλληνες συμμετέχοντες στο νέο κύκλο θα ανοίξουν σύντομα, ενώ η δίγλωσση ανθολογία με τα ποιήματα των συμμετεχόντων “Κάπου στο ενδιάμεσο /Somewhere in the Middle”, εχει εκδοθεί και μπορείτε να μάθετε περισσότερα εδώ.
To project χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Creative Europe και το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
1. Ποια περίοδο βρισκόσουν στη Λάρισα; Ήταν η πρώτη σου φορά στην Ελλάδα;
Ήμουν στην Ελλάδα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και αυτή δεν ήταν η πρώτη μου φορά. Έχω μια μακροχρόνια σχέση με τους Έλληνες
Και η πρώτη μου φορά ήταν πάνω από 20 χρόνια πίσω.
2. Πως πέρασες κατά τη διάρκεια της διαμονής σου στο πρόγραμμα του Ulysses’ Shelter; Ποια ήταν η εντύπωση σου για την πόλη;
Αρχικά με εξέπληξε η πόλη, γιατί είχε πράσινο και μπορούσες να αισθανθείς σε αυτήν το ισχυρό πνεύμα της Μεσογείου, παρότι δεν είναι παραθαλάσσια.
Οπότε, οι εντυπώσεις μου σχετικά με την πόλη είναι κάτι παραπάνω από καλές. Μα, πάνω απ’ όλα, η πόλη είναι φτιαγμένη από ανθρώπους,
Και συνάντησα εξαιρετικούς ανθρώπους στην Ελλάδα, αυτός είναι και ο λόγος που μπορώ να πω πως οι εντυπώσεις μου είναι θαυμάσιες. Πέρασα την περίοδο της διαμονής μου καλά.
Στην αρχή ξεκουράστηκα, απομακρύνθηκα από τη ρουτίνα, κι έπειτα έγραψα επίσης, το οποίο προέκυψε φυσικά.
3. Ταξιδεύεις συχνά; Πως επηρεάζει η αλλαγή του τόπου ή η παραμονή σε έναν τόπο τη δημιουργικότητα σου;
Ναι, έχω ταξιδέψει πολύ στη ζωή μου, ακόμη και σε κάποια μέρη τα οποία δεν υπάρχουν πια, επειδή εξαφανίστηκαν στους πολέμους.
Τον τελευταίο καιρό συνήθως ταξιδεύω ανά την Ευρώπη και εκτιμώ πως η μετακίνηση είναι βασική αρχή ζωής. Κάθε κίνηση μου προσφέρει πολλά σχετικά με το δημιουργικό κομμάτι.
Όταν ταξιδεύω γίνομαι καινούριος άνθρωπος. Το κερδίζω από την επικοινωνία με διαφορετικούς ανθρώπους και από τη φύση, πρώτα απ’ όλα.
Εάν βρίσκομαι σε ένα μέρος για πολύ καιρό νιώθω την ανάγκη να ταξιδέψω, για να δώσω αέρα στο πνεύμα μου.
4. Μίλησε μας περισσότερο για το έργο σου. Γράψεις αυτή την περίοδο κάτι καινούργιο;
Γράφω ποίηση, και αυτό σημαίνω πως γράφω διαρκώς, αλλά χωρίς πολύ πειθαρχία. Μπορώ να πω πως βρίσκομαι αυτή τη στιγμή μεσοδρομίς της ποιητικής συλλογής
Και περιμένω πως θα την έχω τελειώσει μέχρι το κλείσιμο του χρόνου, με αυτόν τον ρυθμό. Επιπλέον, γράφω για παιδιά, αλλά χωρίς ιδιαίτερη φιλοδοξία,
Αυτό πάει αυθόρμητα και βγαίνει στην πλάκα. Αλλά στην τελική μπορεί να υπάρχουν και κάποια από αυτά τα κείμενα.
5. Είναι η λογοτεχνία σημαντική γενικά; Εάν ναι -γιατί ναι; Αν όχι -γιατί όχι;
Φυσικά και η λογοτεχνία είναι σημαντική, για μένα είναι ο,τι σημαντικότερο. Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα μπορούσε να είναι η ζωή στη Γη χωρίς λογοτεχνία και τέχνη γενικότερα.
Μια αδειανή και ανούσια ζωή. Η λογοτεχνία είναι ουσιώδης ώστε να δοθούν συντεταγμένες ζωής. Ο άνθρωπος προσλαμβάνει την ίδια του την ύπαρξη μέσω της τέχνης και της λογοτεχνίας.
6. Με ή χωρίς την παροχή συμφραζομένων, παράθεσε μια φράση που είπες εσύ ή κάποιος άλλος κατά τη διαμονή σου στη Λάρισα, την οποία θυμάσαι ακόμα.
Θα φάμε ψάρι όπως και να ‘χει. / Επρόκειτο να πάμε για ψάρεμα, αλλά λόγω υποχρεώσεων ήταν αμφίβολο, οπότε ο Θάνος είπε – θα φάμε ψάρι όπως και να έχει.
(Σκέφτηκε – θα αγοράσουμε ψάρια από τους ψαράδες και θα τα ετοιμάσουμε, αν δεν τα πιάσουμε μόνοι μας).
Ήταν ενδιαφέρον για μένα, με την έννοια – ο,τι και να συμβεί στη ζωή, θα βρούμε τη λύση!
Η ΒΙΤΟΜΙΡΚΑ ΤΡΕΜΠΟΒΑΤΣ (1980) γεννήθηκε στο Νόβι Σαντ. Αποφοί- τησε από το Ινστιτούτο Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Νόβι Σαντ, τμήμα Σέρβικης γλώσσας και λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές: Plavo u boji (Škart, Belgrade, 2012), Sve drveće, sva deca i svi bicikli u meni (LOM, Belgrade, 2017) και Dani punog meseca (LOM, Belgrade , 2020.) Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γερμα- νικά Ολλανδικά, Σλοβένικα, Αλβανικά, Πολωνικά και Ουγγρικά. Το 2017 της αποδόθηκε το Βραβείο BeFem για ιδιαίτερη καλλιτεχνική προσφορά για την ποιητική της συλλογή Ovo nije dom. Είναι συνιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου Νόβι Σαντ, των εκδόσεων Μπούλεβαρντ, αλλά και συν- διοργανωτής του λογοτεχνικού φεστιβάλ Σόφα. Αυτό το διάστημα εργά- ζεται ως επιμελήτρια των εκδόσεων Μπούλεβαρντ και συμμετέχει επίσης σε μια σειρά καλλιτεχνικών εγχειρημάτων στη Σερβία και το εξωτερικό.
Μετάφραση: Νικόλας Κουτσοδόντης