T. S. Eiot (1888-1965)
East Coker V
Μετάφραση Αθανασία Δανελάτου
Να ‘μαι λοιπόν, στου δρόμου τα μισά, μ’ είκοσι χρόνια-
Είκοσι χρόνια ρημαγμένα, του l’entre deux guerres τα χρόνια
Πασχίζοντας την χρήση των λέξεων να μάθω, αν κ κάθε προσπάθεια
δεν είναι παρά άλλο ένα ξεκίνημα ένα άλλο είδος φαλιμέντο
Γιατί καθένας έμαθε μονάχα από τις λέξεις να διαλέγει τις καλές
Για κείνο που κανείς δεν έχει πια να πει, η για τον τρόπο που
κανένας πια δεν θέλει να το λέει. Έτσι που κάθε απόπειρα
είναι μια νέα αρχή, μια έφοδος στο άναρθρο
με εξοπλισμό σαθρό που φθίνει ολοένα
μέσα στον γενικό ορυμαγδό της σύγχυσης του αισθήματος,
Ορδές ασύντακτων συγκινήσεων. Και τι είναι τάχα εκεί για να κατακτηθεί
με την ισχύ η την υποταγή , που να μην έχει ήδη βρεθεί
και μια και δυο η και πολλές φορές από ανθρώπους στους οποίους μπορεί κανείς να ελπίζει
να τους μοιάσει –μα δεν υπάρχει αγωνισμός-.
Η μόνη υπαρκτή μάχη είναι να ξαναβρεί κανείς ότι έχασε
και ξαναβρήκε κι έχασε πάλι και πάλι: και τώρα εδώ σε συνθήκες
που μοιάζουν ζοφερές. Κι ίσως μήτε κέρδος μήτε ζημία
Για μας μόνο η προσπάθεια υπάρχει. Τα άλλα δεν είναι δική μας δουλειά.
Πατρίδα είναι εκεί απ’ που ξεκινά κανείς. Όσο μεγαλώνουμε
ό κόσμος πιο πολύ παραξενεύει, περισσότερο το σχήμα περιπλέκεται
Νεκρών και ζωντανών. Μήτε είν’ η έντονη η στιγμή
μεμονωμένη, δίχως το πριν η το μετά,
Μα ο βίος φλεγόμενος πάσα στιγμή
κι όχι ενός ο βίος μονάχα
μα των αρχαίων λιθαριών που αδύνατον κανείς να ερμηνεύσει.
Υπάρχει ένας καιρός για βράδυ αστροφεγγιάς,
Ένας καιρός για βράδυ υπό λυχνίας το φώς
(Το βράδυ με το φωτογραφικό λεύκωμα).
Η αγάπη στον εαυτό της είναι πιο κοντά
όταν εδώ και τώρα παύει να πειράζει .
Οι ηλικιωμένοι, εξερευνητές θα ‘πρεπε να ναι
Εδώ η εκεί δεν έχει σημασία
Οφείλουμε ναι! να κινούμεθα να κινούμεθα
Προς μια υψηλότερη τάση
Μια απώτερη ένωση, προς βαθύτερους δεσμούς
Απ’ το σκοτάδι και το κρύο και το άδειο της ερήμωσης,
Το κύμα κράζει, ο αγέρας κράζει, τα ωκεάνια ύδατα
του γλάρου και της φώκαινας. Στο τέλος μου ειν’ η αρχή μου
© 1940, T.S.Eliot
© Μετάφραση: 2013, Μάιος, Αθανασία Δανελάτου.
Η πρώτη δημόσια παρουσίαση του μεταφράσματος αυτου έγινε στον κήπο του βιβλιοπωλείου «Πολύεδρο» στην Πάτρα τον Ιούλιου του έτους 2013
Σημείωμα της μεταφράστριας :
To μετάφρασμα που δημοσιεύεται εδώ αφορά το πέμπτο μέρος από το ποίημα East Coker το οποίο με την σειρά του ανήκει στην ενότητα της ποιητικής σύνθεσης Τέσσερα κουαρτέτα του T.S.Eliot. Το East Coker είναι το δεύτερο κουαρτέτο στο σύνολο των τεσσάρων και δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το έτος 1940 στην λογοτεχνική επιθεώρηση New English Weekly ενώ μαινόταν ήδη ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Το έργο σηματοδοτεί την επιστροφή του T.S.Eliot στην ποίηση ύστερα από μια μακρά περίοδο σιωπής και κατόρθωσε με την πρώτη έκδοση να πουλήσει 12.000 αντίτυπα.
Το ποίημα, ένα σύνολο ποιητικών αντιλόγων και επεξηγήσεων σύμφωνα με τον κριτικό Michael Grant (1997), αποτελείται από πέντε μέρη και πραγματεύεται την διατάραξη της φυσικής βίωσης του χρόνου εξ αιτίας της εξορθολογικοποίησης της φύσης και της απεμπόλησης του μεταφυσικού. Στον αντίποδα προκρίνει τον στοχασμό πάνω σε ότι συγκροτεί το ανθρώπινο και τους βαθύτερους ατομικούς και κοινωνικούς δεσμούς. Ο τίτλος αναφέρεται στο χωριό East Coker του δυτικού Somerset της Αγγλίας το οποίο σχετίζεται με την οικογενειακή ιστορία του ποιητή και στο οποίο σήμερα πλέον φυλάσσονται οι στάχτες του.
——-
Πρωτότυπο κείμενο
Τ. S. Eliot, East Coker V
So here I am, in the middle way, having had twenty years—
Twenty years largely wasted, the years of l’entre deux guerres
Trying to use words, and every attempt
Is a wholly new start, and a different kind of failure
Because one has only learnt to get the better of words
For the thing one no longer has to say, or the way in which
One is no longer disposed to say it. And so each venture
Is a new beginning, a raid on the inarticulate
With shabby equipment always deteriorating
In the general mess of imprecision of feeling,
Undisciplined squads of emotion. And what there is to conquer
By strength and submission, has already been discovered
Once or twice, or several times, by men whom one cannot hope
To emulate—but there is no competition—
There is only the fight to recover what has been lost
And found and lost again and again: and now, under conditions
That seem unpropitious. But perhaps neither gain nor loss.
For us, there is only the trying. The rest is not our business.
Home is where one starts from. As we grow older
The world becomes stranger, the pattern more complicated
Of dead and living. Not the intense moment
Isolated, with no before and after,
But a lifetime burning in every moment
And not the lifetime of one man only
But of old stones that cannot be deciphered.
There is a time for the evening under starlight,
A time for the evening under lamplight
(The evening with the photograph album).
Love is most nearly itself
When here and now cease to matter.
Old men ought to be explorers
Here or there does not matter
We must be still and still moving
Into another intensity
For a further union, a deeper communion
Through the dark cold and the empty desolation,
The wave cry, the wind cry, the vast waters
Of the petrel and the porpoise. In my end is my beginning.
