‘’Από
σίδερο… ’’ 

Νίκη Μπλούτη

Σωτήρης  

Περπάταγα στα δέκα.
Πού τη βρήκα τόση δύναμ’ ρε παιδί μ’;
Αδύνατος σαν το κλαράκ’ ήμ’να.
Λαγοκοιμόμ’να κείνο το βράδ’, απάν’
που πήγαιν’ να με πάρ’ ο ύπνος άκ’σα
το βήμα τ’ κι κατάλαβα πως ήταν ξανά
λιάρα στο μεθύσ’, αλλού πάταγ’ κι αλλού
βρισκόταν. Καθόμαστ’ όλα τσούτα απ’
το φόβο μας μόλις τον πέρναμ’ χαμπάρ’
πως έμπαιν’ στο σπίτ’. Πέντε μ’κρά
κατάχαμα στη στρωματσάδα. Κάθε βράδ’
η μάνα μ’ κουκλωνόταν μέχρι το κεφάλ’
κι έκαν’ πως κ’μόταν. Ήρθε καλπά καλπά
κοντά μ’ κι ύστερα άκ’σα ένα σούρσ’μο
που τράβ’ξι το σεντόν’ τς Χάιδως μας.
Άρχισ’ το κορίτσ’ να κλωτσάει και να
φωνάζ’. Εμένα τι μ’ ήθελες κείν’ την
ώρα! Μ’ ανέβ’κε όλο το αίμα στο κεφάλι
απ’ τα νεύρα μ’. Νόμ’ζα κι εγώ θα πάει
στη μάνα μας να τη βατέψ’ όπως έκαν’
κάθε βράδ’. Αμ αυτός είχε βάλει στο μάτ’
το κορίτσ’ από καιρό. Είχα πιάσ’ τη
ματιά τ’ πολλές φορές όταν την έρ’χνι
απάνω τς. Την τέραγ’ σαν παλαβός…
Πετάχτ’κα απάν’ σα το λιοντάρ’ που
βρυχιέται κι άρπαξα μες στο σκοτάδ’ το
παλιοσίδερο απ’ τη παραστιά που έβαζ’
κάρβουνα η μάνα μ’ τότε για να σιδερών’
τα ρούχα. Τ’ δίνω μια στο κεφάλι όπως
ήταν σκυμμένος από πάνω τς και πάρτον
κάτ’. Άν’ξι το κεφάλι τ’ στα δυο. Η μάνα
μ’ έκαν’ σαν τρελή. Σουρομαδιόταν! Όχ’
γι’ αυτόν. Για τη Χάιδω μας και για μένα
την έκοφτ’, τι θα απογίνουμ’… Αρχίσαν
και τα μ’κρά να κλαίν’ κι να ουρλιάζ’νι
μόλις είδαν το αίμα να τρέχ’ ποτάμ’
στο πάτωμα. Τον σκέπασ’ η μάνα μ’ γρήγορα
μ’ ένα παλιοσέντονο και πήρε τη Χάιδω
στον κόρφο τς να την ησυχάσ’. Αυτή να
κλαίει χωρίς δάκρυα η καψερή. Μετά
τρέχ’νε δυο γειτόν’σσες με τς ρόμπες
αλαφιασμένες σαν ξωτ’κά μες στη νύχτα
και παίρν’νε τα μ’κρά στα σπίτια τς.
Συννενοήθ’καν με τα μάτια με τη μάνα
μ’. Καταλάβαν τι έγιν’ και δε βγάλαν
τσιμουδιά. Ύστερα ξαναήρθαν μαζί με
άλλες. Εγώ καθόμ’να παράμερα κι δεν
έβγαζα μιλιά απ’ τη τρομάρα μ’. Δε μου
’χε περάσ’ ακόμα ο θυμός. Έβραζ’ το
αίμα μ’ και χτυπάγαν τα μηλίγγια μ’
όπως η καρδιά μ’. Έρχετ’ κοντά μ’ μετά
η μάνα μ’ αγκαλιάζ’ κι μ’ λέει στ’
αυτί. «Σύρε να φωνάξ’ς τον χωροφύλακα
και τον παπά. Αν σε ρωτήσ’νι τίποτα θα
πεις πως πεδικλώθ’κι στα σκεπάσματα
κι έπεσ’ κι άνοιξ’ το κεφάλι τ’ γιατί
ήταν πιωμένος. Τίποτ’ άλλο. Αν καταλάβ’νε
τίποτα θα το πάρω απάνω μ’. Τ’ άκ’σες;
Θα πω πως το ’κανα εγώ. Εμένα δε θα με
κάν’νε τίποτα. Τον ξέραν’ τι παλιοτόμαρο
ήταν. Το νου σ’ κακομοίρη μ’…» Έκανα
όπως με διάταξ’ η μάνα μ’. Ήρθαν κι ο
χωροφύλακας κι ο παπάς κι από κοντά
μαζεύτ’κι όλο το χωριό. Όλ’ κατάλαβαν
αλλά κανένας δεν είπε παραπανίσια
κ’βέντα. Ο χωροφύλακας μίλαγ’ με τη
μάνα μ’ συνέχεια κι οι γ’ναίκες μαζεύαν
το σπίτ’ και τον ετοιμάζαν για τη κηδεία.
Στο τέλος με κοντοζύγωσ’ ο χωροφύλακας
κι με χάιδεψ’ στο κεφάλ’. Ύστερα γύρ’σι
κι είπε σιγά στη μάνα μ’… «θα σ’ φέρω
ένα χαρτί να υπογράψ’ς κι εξαφανίστε
το σίδερο μέχρι να ματάρθω». Τον θάψαμ’
την ίδια μέρα. Η Χάιδω μας όποτ’ με
κοίταγ’ στα μάτια από τότε βούρκων’.
Ο παπα-Θύμιος μετά το ξόδ’ με πήρε
παράμερα κι έσκυψ’ κι μου ’πε στ’
αυτί… «να ’ρθεις μια μέρα να ξομολογηθείς
παιδί μ’, να φύγ’ από πάνω σ’ η αμαρτία,
θα σ’ κάν’ καλό…». Μετά από χρόνια
πήρα μια μέρα την απόφασ’ κι πήγα. Τ’
τα είπα χαρτί κι καλαμάρ’. Μου ’δωσ’
άφεσ’ κι μου ’πε πως είμαι έτοιμος να
κοινωνήσω. Σα γύρ’σα στο σπίτ’ μ’
ανάλαφρ’ τη καρδιά βρήκα τη μάνα μ’ να
σιδερών’ μ’ αυτό το παλιοσίδερο και
τη Χάιδω μας στο ντιβανάκ’ να μπαλών’
τς κάλτσες μας. Μ’ χαμογέλασαν κι οι
δυο μόλις τς είπα πως έρχομ’ απ’ το
παπά. Μετά ποτέ δεν ξαναμιλήσαμ’ γι’
αυτό.

Μάνα.

Πού
τη βρήκε τέτοια δύναμ’ βρε παιδάκι μ’
μια στάλα χαϊβάν’; Ευτυχώς που ο
παπα-Θύμιος κι ο χωροφύλακας πήραν το
μέρος μας και δε βγάλαν’ κ’βέντα. Ο
παπάς το ’χε κι βάρος από τότε που μ’
κάναν το προξενιό με τς αδερφές μ’. Είχε
ανακατευτεί κι αυτός. «Πάρ’ τον μωρέ
παιδί μ’, μου ’χε πει, έχ’ς δυο μ’κρά
παιδιά ν’ αναθρέψ’ς, πώς θα τα καταφέρ’ς
μοναχή σ’ φτωχειά γ’ναίκα;» Πέσαν απάν’
κι οι αδερφές μ’ για να μη μ’ έχ’νι
έννοια κι με καταφέραν στο τέλος. Έμεινα
χήρα στα εικοσ’πέντε απ’ το πρώτο άντρα
μ’. Με το γιο χρονιάρ’κο και τη Χάιδω
στα τέσσερα. Δεν ήθελα να τον πάρω γιατί
σκεφτόμ’να το κορίτσ’ που θα μεγάλων’.
Όλο εκεί τον είχα το νου μ’ όσο ξεπεταγόταν,
μη μ’ το μαγαρίσ’ ο άχρηστος. Γι’ αυτό
δε παντρευόντ’σαν οι χήρες με παιδιά
τότε, φοβόντ’σαν το κακό, ειδικά αν
είχαν κορίτσια σα και μένα. Με πήραν στο
λαιμό τς οι αδερφές μ’ κι ο παπάς που
επιμέναν. Πάνε δέκα χρόνια από τότες.
Έκανα μετά άλλα τρια παιδιά μ’ αυτόν.
Μαύρη ζωή. Η Χάιδω κι ο Σωτηράκ’ς αναλάβ’
τα μ’κρά κι εγώ έτρεχα στα χωράφια για
ένα μεροκάματο. Αυτός όλ’ τη μέρα στα
πρόβατα την έβγαζ’ και τα βράδια σα
γύρναγ’ τύφλα στο μεθύσ’ ερχόταν μονάχα
για να με βατέψ’. Καθόμ’να τσούτα η
καψερή, τι να ’κανα; Του ’κανα όλα τα
χατίρια για να μη βάλ’ το κορίτσ’ στο
μάτ’. Καλύτερα σε μένα παρά να πάει στο
κορίτσ’, έλεγα από μέσα μ’ κι το βούλωνα.
Το κακό όμως δεν άργησ’ να έρθ’. Κείνο
το βράδ’ πήγε ευθεία στη Χάιδω μ’ να
τη μαρκαλέψ’ ο άσωτος. Έζεχν’ από μακριά
σαν το κριάρ’ που ρίχνετ’ στς προβατίνες.
Παρδασκέλ’σι τα μ’κρά και τς τράβ’ξε
το σεντόν’ που ’χε κουκλωθεί απ’ το
φόβο τς. Πετάχτ’κε ο Σωτηράκ’ς απάν’
σα θεριό ανήμερο κι τ’ φέρν’ μια στο
δόξα πατρί με το σίδερο που ’χα αφήσ’
απ’ το σούρουπο παραδίπλα στη παραστιά
για να κρυώσ’νι τα κάρβουνα. Δε χρειάστ’κε
δεύτερ’. Ξαπλώθ’κι κάτ’ με τα μάτια
ανοιχτά και το αίμα να τρέχ’ ποτάμ’…
Μετά τρόμαξα να συνεφέρω το κορίτσ’.
Τα μ’κρά αρχίσαν το σκουσμό σαν είδαν
τα αίματα κι τ’ ακούσαν οι γειτόν’σσες
και τρέξαν μες στη νύχτα να μας παρασταθούν.
Μαζέψαν τα παιδιά κι ειδοποιήσαν κι
άλλες να τρέξ’νι για να καθαρίσουμ’
το τόπο. Με τα μάτια συνογιόμ’να με τς
γ’ναίκες. Όλες γνωρίζαν τον καημό μ’.
Ο μ’κρός είχε μαζευτεί σα κουβαράκ’
από τον τρόμο τ’ στη γωνιά κι δεν έβγαζ’
μιλιά. Κατακίτρινο σα το φλουρί ήταν το
μούτρο τ’. Το πήρα στην αγκαλιά μ’ να
το ηρεμήσω το μαναράκι μ’ και το διάταξα
τι να πει στο παπά και στο χωροφύλακα.
Ύστερα το ’στειλα να τς φωνάξ’ κι τς
δυο. Σα γυρίσαν μαζί με το παιδί, τς τα
είπα όπως τα ’χα σχεδιάσ’ στο μυαλό
μ’. «Γλίστρησ’ κι άν’ξι το κεφάλι τ’
στο σίδερο που ’χα από βραδύς παρατήσ’
παράμερα…» Με κοιτάξαν κι οι δυο στραβά
μ’ αμφιβολία αλλά δεν βγάλαν κ’βέντα.
Καταλάβαν αλλά σωπάσαν. Ο παπάς καθόταν
με την ουρά στα σκέλια. Τι να πει; Το ’χε
κι αυτός βάρος απ’ το προξενιό που μ’
κάναν. Με λυπ’θήκαν κιόλας κι εμένα
και τα χαΐβάνια μ’ που ’ταν σκιαγμένα.
Κι ο κόσμος όμως δεν λέω, όλ’ μας
στηρίξαν’. Ποιος να βγει να υποστηρίξ’
τον άσωτο; Όλο το χωριό ήξερ’ τι κουμάσ’
ήταν. Σιγά μη τον κλαίγαμ’ κιόλας…

Χωροφύλακας

Δεν αισθάνομ’ τύψεις
παπά μ’. Το ξέρ’ς κι εσύ κι εγώ πως δεν
έφταιγ’ το παιδί. Καλύτερα που ’ρθαν
έτσ’ τα πράματα κι καταφέραμ’ κι τα
κουκ’λώσαμ’. Απαλλάχτ’κι η φαμελιά
απ’ τον άσωτο. Εγώ το περίμενα το κακό
σαν έβλεπα το κορίτσ’ να μεγαλών’. Κάθε
φορά που το απάνταγα στο δρόμο κι το
’βλεπα ν’ ανθίζ’ σα μοσχολούλουδο όλο
εκεί πήγαιν’ το μυαλό μ’, στο κακό. Και
να που βγήκα αληθινός. Μη μ’ πεις πως
κι σένα δε σ’ πέρναγ’ απ’ το νου αυτό
το πράμα γιατί δε θα σε π’στέψω. Πώς τη
πήρατ’ μωρέ στο λαιμό σας τη γ’ναίκα
κι τη καταφέρατ’ να πάρ’ αυτόν τον
άχρηστο; Με συγχωρείς παπά μ’ που σ’
ρίχνω ευθύνες αλλά έτσ’ είναι. «Βάλατ’
το λύκο να φυλάξ’ το μαντρί…», έτσ’ δε
λέει η παροιμία; Παντρεύοντ’ μωρέ οι
χήρες ξανά που έχ’νι κορίτσια; Εδώ ακούς
για πατεράδες που μαρκαλεύ’νι τα ίδια
τα σπλάχνα τς… Κρέμασμα θέλ’νι όλ’
αυτοί για μένα όχ’ σκότωμα, μπαμ κι
κάτ’. Κρέμασμα για να αργοπεθαίνι. Μωρέ
καλά τον ξεπάστρεψ’ ο μικρός. Δέκα
χρονών χαΐβάν’ κι δε φοβήθ’κι
τίποτα…Καλά τον κανόν’σι. Να καθαρίσ’
ο τόπος από τέτοια καθάρματα σα κι του
λόγου τ’. Εγώ μια φορά δεν αισθάνομ’
τύψεις που σκέπασα το φονικό. Δε το θεωρώ
δηλαδή έγκλημα. Αυτό έπρεπ’ να γίν’.
Όποιος κι να ’ταν στη θέσ’ τ’ παιδιού
ή τς μάνας τ’ το ίδιο θα έκαν’. Εσύ πάλι
δε ξέρω πώς το βλέπ’ς. Στη θέση σ’
πάντως θα το ’χα βάρος. Για το προξενιό
λέω. Τέλος πάντων, περασμένα ξεχασμένα.
Αφού τα μπαλώσαμ’ κι δεν είχαμ’ τρεχάματα
παραπέρα με την αστυνομία, όλα καλά.
Τώρα δε μέν’ παρά να πεις στς χωριανούς
να συντρέξ’νι ο καθένας όπως μπορεί τη
φτωχιά τη φαμελιά τς Χρυσούλας. Ήταν
άτ’χη η καψερή κι στον πρώτο γάμο που
έχασ’ τον άνθρωπό τς κι στον δεύτερο
που τς έλαχ’ ο άσωτος. Κι σένα παπά μ’
δε σου ’κοψ’ τότε που κάνατ’ το προξενιό
να τς βρεις κάναν καλύτερο; Κι εγώ
ανύπαντρος ήμ’να κι τη λιγουρευόμ’να
τη χήρα που ’ταν σα τα κρύα τα νερά. Θα
πέρναγ’ ζωή κι κότα κοντά μ’. Και τώρα
ακόμα καλά κρατιέτι, δε λέω… αλλά είν’
αργά. Ποιος βάζ’ στο κεφάλι τ’ τέτοιους
μπελάδες; Δυο φορές χήρα με πέντε παιδιά;
Κι να ’θελα δηλαδή να τη πάρω κι μόνο
που σκέφτομ’ πως έχ’ άλλά δυο κορίτσια
πίσω απ’ τη μεγάλ’ με πιάν’ κρύος
ιδρώτας. Πολύ θέλ’ ο διάολος παπά μ’
να σπείρ’ μέσα σ’ το κακό; Άμα τα βλέπ’ς
κι ανθίζ’νι σα τα κρίνα δεν έχ’ς
εμπιστοσύν’ ούτε στον ίδιο σ’ τον
εαυτό. Γιατί απ’ έξω απ’ το χορό, που
λέει κι η παροιμία, πολλά τραγούδια
λες… Άμα όμως μπεις ο ίδιος στο χορό;
Ποιος στο υπογράφ’ πώς θα φερθείς;
Λυγάει ο άνθρωπος καμιά φορά. Δεν είμαστ’
από σίδερο καμωμέν’… Τι λες κι εσύ;
Άδικο έχω;