Δημήτρης Π. Κρανιώτης «Γραβάτα Δημοσίας
Αιδούς» (Κέδρος 2018): της Μαρίας Πυλιώτου
Έφτασε στα χέρια μου από την αγαπημένη,
αξέχαστή μου Λάρισα. Το ξεφυλλίζω με αγάπη κι η χαρά μου μεγάλη που γνωρίζω
ακόμα ένα ποιητή και το βιβλίο του. Πρόκειται για ένα καταξιωμένο ποιητή, ένα
ποιητή με οκτώ ακόμα ποιητικές συλλογές στο ενεργητικό του, γνωστό στην Ελλάδα,
μα και στο εξωτερικό. Ο ποιητής, γιατρός στο επάγγελμα, ειδικός παθολόγος, ζει
κι εργάζεται στη γενέτειρά του πόλη.
Ξεκίνησε
το 1980, στα 14 του χρόνια δημοσιεύοντας για πρώτη φορά ποιήματά του σε έντυπα
της Λάρισας. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1985, κυκλοφορούν τα «Ίχνη». Το 1992 τα «Πήλινα Πρόσωπα», το 2005 η «Νοητή
Γραμμή», το 2007 οι «Θίνες»
(Ρουμανία), το 2010 το «Ενδόγραμμα»
κι η «Έδδα» κι αυτό στη Ρουμανία.
Ακολουθούν οι «Ψευδαισθήσεις» ξανά
το 2010, (Ρουμανία) και τέλος τα «Φύλλα
Φωνήεντα», το 2017 (Ιταλία). Μια πλούσια ποιητική παραγωγή και μια
ενδιαφέρουσα θεματική διαδρομή που το αποτέλεσμά της είναι εμφανές και στην
τελευταία του συλλογή «Γραβάτα Δημοσίας
Αιδούς» που προτείνει σήμερα η Στήλη μας. Ίσως με το βιβλίο του αυτό ο
ποιητής ξεκινάει μια νέα περίοδο δημιουργικής παρουσίας. Πριν απ’ αυτό είναι
σημαντικό ν’ αναφέρουμε πως το 2011, ο ποιητής επιμελήθηκε και εξέδωσε στα
αγγλικά την Ανθολογία «World Poetry»
με 205 ποιητές από 65 χώρες. Κι άλλες δραστηριότητές του που ο χώρος δεν μας
αρκεί να τις αναφέρουμε. Εξάλλου, το νέο του βιβλίο «Γραβάτα Δημοσίας Αιδούς» μας καλεί να το δούμε και να το
σχολιάσουμε με την αγάπη πάντα που βλέπουμε τη σωστή ποίηση.
Πρώιμη στάχτη
Της υψικαμίνου
Σαν άλλη ξενιτιά
Της μοίρας μας
Το αβέβαιο
Της θέλησής μας
Και το άβατο
Της ηθικής μας
Κάθε πρωί
Που θρηνούμε όνειρα
Κάθε βράδυ
Που κερνάμε υποσχέσεις
(«Υψικάμινος»,
σελ. 18)
Ο ποιητής ξεκινάει με το «Αλφαβητάρι»
(σελ. 9), συμβολικά ίσως, μα με χιούμορ, για να κλείσει τη συλλογή με ακόμα 51
ποιήματά του. Ποιήματα λιτά, συχνά ολιγόστιχα με το τελευταίο «Συγκάτοικος
λέξεων» (σελ. 60) για να μας πει πως δεν θα ’ναι βέβαια το τελευταίο
του στη συνέχεια, «καθώς ξυπνάει στο
μπαλκόνι ανάμεσα σε σελίδες που ακόμα γράφονται».
Έφυγε η γραφή
Κι έμεινε η σιωπή
Κολλημένη στην άμμο ρίμας
Που έπλασε
Με στάχτες
χαϊκού
Ωδές ανάμεικτων προσδοκιών
Σε χαλεπούς καιρούς
Με ενδιάμεσους σταθμούς
Γυμνά διηγήματα
Που δεν άντεξαν
Το καθωσπρέπει της ενδοχώρας
Και ντυμένα ποιήματα
Που τιμωρήθηκαν
Σε ακτές γυμνιστών
Με απαγόρευση εισόδου
(«Γυμνά
διηγήματα», σελ. 29)
Ποίηση
μοντέρνα, με προσωπική σφραγίδα, στίχοι που δεν τους λείπει ο ρυθμός και συχνά
όπου ταιριάζει η ρίμα, «Το κόκκινο ποίημα» (σελ. 23) κι
άλλα. Ο ποιητής μπορεί να μην αγγίζει τον σουρεαλισμό όπως τον γνωρίζουμε
(Μπρετόν, Αραγκόν κ.ά.), μα σίγουρα έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί ένα δικό
του υπερρεαλιστικό τρόπο βασισμένο στις εμπειρίες και στην ικανότητά του να
μετατρέπει τις καθημερινές εικόνες σε ποιητικές.
Διψάνε οι λέξεις
Και πίνουν κρασί
Να με μεθύσουν
Οργώνω, θερίζω
Μα τώρα σωπαίνω
Μη σβήσουν
Σαν στεγνές κατάρες
Σε ξερά χόρτα
Σπάζω στάμνες
Μα υγρή ηχώ
Να ξαποστάσω
Μες στο λιοπύρι
Χωρίς νερό
Με μια χούφτα λάθη
(«Διψάνε
οι λέξεις»,σελ.
36)
Είναι
στιγμές που εξωτερικά ο στίχος δείχνει δυσνόητος, μα γρήγορα ανακαλύπτεις το
εσωτερικό του βάθος, γεμάτο ανθρώπινη καθημερινή ζωή. Πρέπει, επίσης, να
υπογραμμίσω την πυκνότητα του στίχου, συχνά επιγραμματική και το συνεχές ψάξιμό
του για τις λέξεις. Είναι πολύ σημαντικό για ένα ποιητή να ’χει στην έγνοια του
τις λέξεις. Τον ήχο τους, πώς τοποθετούνται σ’ ένα ποίημα και πώς βοηθούν στην
ολοκλήρωσή του («Αγρίμι», σελ. 40).
Ξένος αθέατος αναγνώστης
Άγνωστου ποιήματός μου
Που ακόμη
Δεν εμπνεύστηκα
Το βλέμμα σου
Με ποτίζει λέξεις
Και σκαλίζει μέσα μου
Κήπους ανθέων και δακρύων
Καίγοντας τις άκρες
Των δακτύλων μου
Αρνούμενος να δεχτώ
Να γράψω τους στίχους
Που ήδη ξέρεις
(«Το
άγνωστο ποίημα», σελ. 55)
Μια
ενδιαφέρουσα ποίηση, πρωτοπόρα. Ακόμα και χωρίς να ’χεις διαβάσει την
προηγούμενη δουλειά του, το τωρινό ποιητικό του βιβλίο περικλείει όλη την
εμπειρία και την ωριμότητα που χρειάζεται ο ποιητής για να προχωρεί κάθε φορά
πιο ψηλά.
* Η
Μαρία Πυλιώτου είναι συγγραφέας και κριτικός από την Κύπρο. [Ηπαραπάνω βιβλιοκριτική δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αλήθεια» της Λευκωσίας στην Κύπρο
στις 10 Ιανουαρίου 2019].
