Εκπλήσσομαι όλο και περισσότερο με τις διάφορες πραγματικότητες που βιώνουμε οι άνθρωποι. Τώρα θα έλεγε κανείς, τι σχέση έχει αυτό με την εν λόγω ταινία;

Έχει.

1922 το χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου διαδραματίζεται η ταινία και τοποθετείται το μυθιστόρημα του F. Scott Fitzgerald μια και γι αυτού την μεταφορά μιλάμε, έχουν γίνει αλλαγές, προσαρμογές, αλλά όχι ουσιαστικές ή μεγάλες.

Το 1922 συνέβει ένας από τους μαζικότερους και απάνθρωπους ξεριζωμούς.

1.000.000 άνθρωποι ξεριζώθηκαν κυριολεκτικά, εγκατέλειψαν τις εστίες τους, τις περιουσίες τους, την ζωή τους, αποδεκατίσθηκαν οικογένειες, έγιναν πρόσφυγες, από άρχοντες επαίτες εργασίας χώρου. Η ιστορία στην Ελλάδα έγραφε με αίμα, με εξαθλίωση, με πόνο μία νέα εποχή. Άνθρωποι λιμοκτονούσαν και η χώρα προσπαθούσε να ορθοποδήσει.

Την ίδια εποχή, την εποχή της ταινίας, στην άλλη άκρη του ωκεανού ήταν αλλιώς. Εκεί που πολλοί Ευρωπαίοι και Έλληνες, συγγενείς μας αρκετοί, αφήνοντας την Μικρά Ασία και Ανατολική Θράκη μετανάστευσαν για να αναζητήσουν την τύχη τους, ένα καλύτερο αύριο στην γη της επαγγελίας. Χρήμα ανάπτυξη, διασκέδαση, άνεση, χαλαρότητα.

Στην ταινία χάριν του σεναρίου και του σκηνοθέτη συμμετέχουμε σε αυτή την οικονομική έκρηξη, με θεμιτούς ή αθέμιτους τρόπους. Το χρήμα τρέχει άφθονο και τα έργα των υποδομών σε εξέλιξη. Οι άνθρωποι συρρέουν από τις άλλες πολιτείες και χώρες στην Ανατολική ακτή, κυρίως την Νέα Υόρκη, για να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα.

Παρακολουθούν τους άλλους, τους ήδη μέσα στο όνειρο, στην χλιδή, στην πολυτέλεια, τα παραμυθένια σπίτια – παλάτια, τα ξέφρενα πάρτυ, την παράδοση στην ηδονή, προβάλλουν τον εαυτό τους σ’ αυτό το όνειρο διεκδικώντας μερίδιο.

Μία ευτυχισμένη κοινωνία. Ήταν έτσι;

Προκύπτει ξανά το ερώτημα πόσο αληθινό είναι αυτό που ζούν, σε ποιά στέρεα θεμέλια οικοδομείται το όνειρο, πόσοι συμμετέχουν; Πόσοι μένουν απ´ έξω κι´αν αυτοί που χορεύουν και πίνουν μέχρι τελικής πτώσεως, με τα υπέροχα ρούχα, τα φανταχτερά κοσμήματα μετουσιώνονται της ευτυχίας; Τι κυνηγουν; Πόσο αληθινές είναι οι σχέσεις τους; Ποιά τάξη και καταγωγή σου επιτρέπει την συμμετοχή; Πως είσαι μέσα ή έξω από το όνειρο; Ποιό το τίμημα; Πόσο και σε τι παρανομείς; Η ποτοαπαγόρευση αντί να συναιτίσει, αυξάνει την κατανάλωση ποτών και φέρνει απερίγραπτα κέρδη σε αυτούς που τα διανέμουν.

Εν ολίγοις αυτή είναι η ταινία.

Εντός εκείνης της πραγματικότητας ένας άνθρωπος, από φτωχική οικογένεια, ο Gatsby, ζει αυτό που ονειρεύτηκε. Ένας Kροίσος, χωρίς διευκρινήσεις πως και πότε έγινε αυτό που βλέπουμε εμείς και οι σύγχρονοί του, κινείται κουβαλώντας ένα μύθο, οπως αρμόζει στα υπάρχοντά και την περιουσία του, μάχες, σπουδές στην Οξφόρδη, κάνοντά τους να αναρωτιουνται, αλλά να απολαμβάνουν αυτά που τους χαρίζει απλόχερα, διασκέδαση με χλιδή. Ζει, ακολουθώντας στο περιθώριο, αλλά ελπίζοντας να συναντήσει την μόνη γυναίκα που αγάπησε και θα ολοκλήρωνε το όνειρό του. Κατοικεί απέναντί της, επιδιώκει την συνάντηση τους είτε διοργανώνοντας πολυπληθή, ακραίας πολυτέλειας και υπερβολής πάρτυ, είτε μέσω ανθρώπων – συνδέσμων.

Εντός της παρανομίας του είναι αυθεντικός και ο πλούτος του αποκτήθηκε, για την χαρά και ευχαρίστηση της γυναίκας, που τελικά χάριν ενός ξαδέλφου της, συγγραφέα και σχετικά αγνού, προσσεγγίζει.

Θα ζήσουν λίγο χρόνο τον έρωτα τους κρυφά, παράνομα, συναρπαστικά μέχρι την λύση που επέλεξε ο F. Scott Fitzgerald.

Σ’ αυτόν τον ψεύτικο κόσμο οι γυναίκες υπάρχουν για να ικανοποιούν τους άνδρες, σαν ευτελείς πόρνες ή ρηχές, ανεγκέφαλες υπάρξεις εξασφαλίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο το δικό τους όνειρο, συγκριτικά βέβαια για την κάθε ταξική περίπτωση, την καλή ζωή.

Εντός των χαρακτήρων ο διανοούμενος και ο αιθεροβάμων θα ξεχωρίσουν.

Θα επαναλάβω την ερώτηση; Είναι έτσι;

Αυτός ήταν ο κόσμος της Αμερικής και της ΝΥ; Θα αναφέρω ότι ήδη το 1860 είχε θεσπισθεί στην ΝΥ το πρώτο οικογενειακό δίκαιο και το 1920 δόθηκε το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες και με νόμο συνέβησαν αλλαγές σχετικά με την πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση, την περίθαλψη κα. Xάριν του πρώτου κύματος, όπως χαρακτηρίζεται, φεμινισμού.

Υπήρχαν ως είναι φυσικό και άλλες γυναίκες.

Η ταινία όπως την χαρακτήρισε φίλος ήταν εικονική ποίηση.

Αισθητικά συναρπαστική, η υπερβολή των εφέ και των animation χρήσιμα για να αποδώσουν την υπερβολή της τάξης, της εποχής, του όνειρου. Ελάχιστα ήταν τα ενοχλητικά, όπως κάποια χορευτικά στα πάρτυ, ασυνέπειες του είδους: πως εκ του πουθενά απέκτησε πρόσωπο ο Gatsby αφού μέχρι πρότεινος, δηλαδή μέχρι τα 3/4 της ταινίας, παρέμεινε θρύλος, μύθος για τους Νεουρκέζους. Εξαιρετικός ο ρόλος του σχολιαστή και αφηγητή συγγραφέα. Ευρηματικός ο τρόπος για να μας λυθούν αρκετές απορίες και να διευκολυνθεί τον σκηνοθέτη.

Η επιλογή της ηθοποιίας, στυλιαρισμένης, ως καρτούν, δεν ενοχλεί, τουναντίον αφαιρεί δραματικότητα για να παραμείνεις δυόμισυ ώρες, ίσως περιττό το μάκρος, στην ταινία.

Την ταινιά δεν την υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες, αλλά θα ήταν χρήσιμο να απαντηθεί το ερώτημα “τι θέλουμε από μία εκ νέου κινηματογράφηση ένός ήδη πολυδιαβασμένου βιβλίου;” Τι προσδοκεί ο θεατής; Είναι αναπόφευκτες οι συγκρίσεις και αντιπαραθέσεις. Ενα παλιό, ανώδυνο θέμα, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι από τότε που τοποθετείται η ιστορία και είδαμε τον άλλο Gatsby, που μόνο με τα νέα τεχνολογικά δεδομένα, μέσα και την οπτική της σημερινής εποχής μπορείς να το προσεγγίσεις.

Τα είπε όλα όσα ανάφερα και ήθελε να πει το βιβλίο. Ή μήπως όχι;

Ολοι οι προηγούμενοι σήκωσαν μία κουρτίνα και μας άφησαν να δούμε, ο Baz Luhmann το έκανε διασκεδαστικότερο μήπως και θελήσουμε κι εμείς να διασκεδάσουμε όπως αυτοί, οι λίγοι τότε.

Και δίδαγμα πρόεκυψε:

α. Το παρελθόν δεν επαναλαμβάνεται.

β. Η δε κοινωνία σε εγκαταλείπει γρήγορα, όταν δεν μετουσιώνεται της χλιδής σου κι αν της θυμίσεις ότι δεν είναι αθώα, πόσο μάλλον η εν δυνάμει ενοχή της.

Υποκριτές σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.

Ξεχώρισαν τρεις για την ηθοποία τους o Leonardo di Caprio, o Tobey Maguire και ο Joel Edgerton, αλλά καλύτερος ο Leonardo.

Καλή η κατανομή των ρόλων. Οι τρεις γυναίκες αποδώθηκαν, για να είμαστε δίκαιοι, καλά από τις Carey Mulligan, Isla Fisher και Elizabeth Debicki.

Αδιάφορη η μουσική της ταινίας, με εξαίρεση το κομμάτι του πιανίστα, και το υπερβολικό κομμάτι του πάρτυ.

Τα κοστούμια και τα εφέ θα τα έλεγα χωρίς πατίνα χρόνου αλλά νομίζω ότι εξυπηρετούσε η επιλογή τους την όλη προσέγγιση (concept) του δημιουργού της.

Σκηνοθεσία.                       Baz Luhmann

Σενάριο.                             Baz Luhmann – Graig Pearce

Βιβλίο.                               The Great Gatsby (1925)

                                           από τον F. Scott Fitzgerald

Επιλογή ρόλων                  Nikki Barrett, Ronna Kress

Μουσική                            Graig Armstrong

Καλλιτεχνική Διεύθυνση.   Damien Drew, Ian Gracie, Michael Turner

Ηθοποιοί :

Jay Gatsby                          Leonard DiCaprio

Daisy Buchanan                  Carey Mulligan

Tom Buchanan                    Joel Edgerton

Nick Caraway                     Tobey Maguire

Myrtle Wilson                      Isla Fisher

Jordan Baker                       Elizabeth Debicki